Waardig ontvangen is de sleutel, zoals de Catechismus en de Codex van Canoniek Recht uitleggen.
CNA Redactie; Vaticaan; 22 mei 2022
De katholieke kerk erkent zeven sacramenten. Daaronder neemt de Eucharistie een bijzondere plaats in. St. Thomas van Aquino noemde het het “Sacrament der Sacramenten.”
De Eucharistie is de werkelijke tegenwoordigheid (red.: ook wel het ‘aanwezig-zijn’ genoemd) van Jezus Christus, Lichaam en Bloed, Ziel en Goddelijkheid, onder de gedaante van brood en wijn. De Eucharistie wordt ook wel aangeduid met “Heilige Communie“.
“Communie’ komt van het Latijnse communio, wat ‘in vereniging zijn met’ betekent. Volgens de Catechismus van de Katholieke Kerk noemt de Kerk de Eucharistie zo “omdat wij ons door dit sacrament verenigen met Christus, die ons deelgenoten maakt van zijn Lichaam en Bloed om één lichaam te vormen” (1331).
De Kerk onderricht, dat iemand die Jezus in de Eucharistie ontvangt, ook “het onderpand van de heerlijkheid met Hem” ontvangt (1419).
De Catechismus zegt, dat het deelnemen aan de Eucharistie “ons vereenzelvigt met zijn Hart, onze kracht in stand houdt op de pelgrimstocht van dit leven, ons doet verlangen naar het eeuwige leven, en ons zelfs nu al verenigt met de Kerk in de hemel, de heilige Maagd Maria en alle heiligen” (1419).
De Kerk onderwijst ook dat het ontvangen van de Eucharistie “de verbondenheid van de communicant met de Heer vergroot, hem zijn dagelijkse zonden (red.: ook wel ‘pekelzonden’ genoemd) vergeeft en hem behoedt voor ernstige zonden” (1416).
Het ontvangen van de Eucharistie kan iemands geestelijk leven transformeren. Daarom zei paus Franciscus in zijn apostolische exhortatie Evangelii Gaudium dat de Eucharistie “geen prijs is voor de volmaakten, maar een krachtig medicijn en voeding voor de zwakken.”
Tegelijkertijd baseert de Kerk zich op de woorden van de Schrift door het naar voren brengen van vereisten voor het ontvangen van de heilige communie. Zoals de heilige Paulus ons zegt: “Wie dus onwaardig het brood van de Heer eet of de beker van de Heer drinkt, maakt zich schuldig aan het ontheiligen van het Lichaam en Bloed van de Heer. Laat een mens zichzelf onderzoeken, en zo van het Brood eten en van de beker drinken. Want een ieder die eet en drinkt zonder het lichaam te onderscheiden, eet en drinkt over zichzelf een oordeel.” (1 Korintiërs 11:27-28).
De Kerk onderwijst dat er twee basisvereisten zijn waaraan katholieken moeten voldoen teneinde de Heilige Communie waardig te ontvangen.
Ten eerste moet men in staat van genade zijn.
In “staat van genade” zijn betekent vrij zijn van doodzonde. Zoals de Catechismus stelt: “Iemand die weet dat hij een doodzonde heeft begaan, moet de Communie niet ontvangen zonder absolutie te hebben ontvangen in het sacrament van de biecht” (1415).
Wat is een doodzonde? De Catechismus legt uit dat een doodzonde “de naastenliefde in het hart van de mens vernietigt door een ernstige schending van God’s wet; zij keert de mens af van God” (1855).
Wil een zonde ‘mortal’ zijn, oftewel dodelijk, dan moet men zich ervan bewust zijn dat de daad zondig is en deze toch uit vrije wil begaan.
Voorbeelden van doodzonden zijn: moord, overspel, ontucht, homoseksuele handelingen, diefstal, abortus, euthanasie, pornografie en het misbruik maken van de armen. De Kerk onderricht, dat het opzettelijk overslaan van de mis op een zondag of een verplichte feestdag die men wel kan bijwonen, ook een doodzonde is.
Het Wetboek van Canoniek Recht van 1983 benadrukt deze eis voor het ontvangen van de Heilige Communie wanneer het stelt: “Een persoon die zich bewust is van een ernstige zonde mag … het lichaam van de Heer niet ontvangen zonder voorafgaande sacramentele biecht, tenzij er een zwaarwegende reden aanwezig is en er geen gelegenheid is om te biechten; in dat geval moet de persoon bedacht zijn op de verplichting om een daad van volmaakt berouw te stellen, inclusief de intentie om zo snel mogelijk te biechten” (916).
In het document dat de Amerikaanse bisschoppen in november 2021 goedkeurden, getiteld “Het mysterie van de Eucharistie in het leven van de Kerk“, gaan zij dieper in op dit belangrijke punt.
“Het Lichaam en Bloed van Christus ontvangen terwijl men in een staat van doodzonde verkeert, betekent een tegenstrijdigheid,” aldus het document. “De persoon die, door zijn of haar eigen toedoen, de gemeenschap met Christus en zijn Kerk heeft verbroken, maar toch het Heilig Sacrament ontvangt, handelt onsamenhanged, door tegelijkertijd de communie op te eisen en te verwerpen. Het is dus een tegengesteld signaal, een leugen – het drukt een communio uit die in feite verbroken is”.
Het document van de bisschoppen stelt verder dat het sacrament van de boete “ons de mogelijkheid verschaft om het geschenk van de heiligmakende genade opnieuw te ontvangen en om weer de volledige gemeenschap met God en de Kerk te herstellen. Het enige wat het sacrament van ons als boetelingen vraagt, is berouw over onze zonden, het voornemen om niet meer te zondigen, het belijden van onze zonden, het ontvangen van de sacramentele absolutie en het doen van de opgedragen boetedoening”.
De tweede vereiste voor het ontvangen van de Heilige Communie is het in acht nemen van het eucharistisch vasten.
Het kerkelijk recht bepaalt: “Wie de Allerheiligste Eucharistie gaat ontvangen, moet zich onthouden van elk voedsel en elke drank, met uitzondering van water en medicijnen, gedurende ten minste één uur voor de heilige Communie” (919).
Ouderen, zieken en hun verzorgers zijn vrijgesteld van het eucharistisch vasten (191 §3). Priesters en diakenen mogen iemand die tot het eucharistisch vasten verplicht is niet daarvan vrijstellen, tenzij de bisschop hen uitdrukkelijk die bevoegdheid heeft verleend (89).
Keywoorden – Biecht | Canoniek recht | Catechismus | CNA Redactie | Codex | Doodzonde | Eucharistisch vasten | Exhortatie Evangelii Gaudium | H.Communie | H.Eucharistie | H.Thomas van Aquino | NCRegister | Paus Franciscus | Sacrament van de boete | Sacramenten | Staat van genade | Waardig ontvangen |
Wilt u meer lezen over de ‘Biecht’ of het ‘Sacrament van de boete’? klik dan hier, of klik één van de andere ‘tags’ boven aan dit artikel.
220526 | [XLS000] |
