COMMENTAAR: De pastorale strategie van de Pastoor van Ars (Curé van Ars) om zijn volk terug te laten keren naar hun Eucharistische Heer is een modelvoorbeeld van praktische wijsheid die de huidige Kerk kan leiden.
Father Roger Landry; Blogs; 4 augustus 2022
Nu de katholieken in de Verenigde Staten diepgaander het driejarig eucharistisch reveil ingaan dat vorige maand op het hoogfeest van Corpus Christi door de bisschoppen werd ingeluid, zijn er veel lessen te leren en is er veel hoop te putten uit succesvolle eucharistische vernieuwingen die in de kerkgeschiedenis hebben plaatsgevonden. Een van de belangrijkste werd geleid door de patroonheilige van de parochiepriesters, de heilige Johannes Vianney, in zijn parochie van Ars, in Frankrijk, in de 19e eeuw.
Toen de heilige Johannes Vianney in 1818 in de Sint-Sixtuskerk arriveerde, kwamen de meesten van de 230 inwoners van het dorp de volgende zondag bijeen om de identiteit van hun nieuwe herder te leren kennen. Slechts weinigen presenteerden zich echter voor de Heilige Communie tijdens de mis – en de week daarop waren er maar weinigen die zich überhaupt lieten zien voor de mis. Toen de lente aanbrak, werden de lofliederen op de Dag des Heren regelmatig overstemd door de kakofonie van aambeelden, karren en arbeiders op het land – en door feestgedruis ’s ochtends in de taveernen.
Het gebrek aan liefde voor God en het bijna totale gebrek aan besef van de gave van God in de Heilige Eucharistie verbijsterden pastoor Vianney. Als kleine jongen tijdens de bloedigste jaren van de Franse Revolutie reisde hij met zijn ouders stiekem midden in de nacht naar afgelegen schuren voor clandestiene missen met opgejaagde priesters, terwijl vrijwillige schildwachten de wacht hielden. De straf voor betrapt worden was de guillotine, zowel voor geestelijken als voor gastheren en -vrouwen. Desondanks vonden de familie Vianney, de heldhaftige voortvluchtige geestelijken en de rest van de gelovigen allemaal het bijwonen van de mis, het aanbidden van de Zoon van God in de Eucharistie en het Hem ontvangen belangrijk genoeg om voor te sterven. Dat de mensen in Ars, nadat de gruweldaden van de Terreur voorbij waren, hun vrijheid niet zouden gebruiken om God te danken en te loven op de Dag des Heren, was een geloofscrisis die de heilige Johannes Vianney niet kon ontlopen.
Zijn pastorale strategie om zijn mensen terug te laten keren naar hun Eucharistische Heer is een model van praktische wijsheid dat de Kerk vandaag de dag tot voorbeeld kan dienen. Het bestond uit vier essentiële stappen.
De eerste was om zijn volk te helpen het belang van het heiligen van de Dag des Heren te hervinden. Vanaf de begindagen van de Kerk is de zondag behandeld als een “klein Pasen” en als mensen het belang van het vieren van Pasen niet inzien of andere activiteiten voorrang geven boven Pasen, begrijpen ze niet echt de basis van het christelijk geloof. De Curé van Ars benadrukte, zowel op de preekstoel voor degenen die naar de mis kwamen, als tijdens wandelingen door het dorp voor degenen die dat niet deden, het belang van de zondag als een goddelijk geschenk om ons te helpen worden zoals we bedoeld zijn.
“De sabbat werd voor de mens gemaakt,” zei pastoor Vianney, terwijl hij de woorden van Jezus herhaalde. “De mens is niet alleen een werkpaard, maar is ook een geest, geschapen naar het beeld van God! Hij heeft niet alleen materiële behoeften en basale verlangens, maar ook behoeften van de ziel en begeerten van het hart. Hij leeft niet alleen van brood, maar ook van gebed, geloof, aanbidding en liefde.” Hij schroomde niet om hel en verdoemenis te gebruiken als dat nodig was, of om voorafgaand aan de mis op zoek te gaan naar mensen op het land. Een boer probeerde zich achter een van zijn karren te verstoppen. Pastoor Vianney herinnerde hem eraan: “Mijn vriend, je lijkt erg verbaasd me hier aan te treffen, maar de goede God ziet je altijd!”
Uiteindelijk hadden zijn volhardende inspanningen effect en de meerderheid van de dorpelingen keerde terug naar de zondagsmis. Daardoor kon het echte werk beginnen om hen te vormen tot het leiden van een eucharistisch leven.
De tweede stap was om hen te leren wat de Mis werkelijk is. “De Mis bijwonen is de grootste handeling die we kunnen verrichten,” herhaalde hij, totdat ze de diepe waarheid van deze woorden begrepen.”Alle goede werken bij elkaar staan niet op gelijke voet met het offer van de Mis, want die gaan om werken van mensen en de Heilige Mis is het werk van God. De martelaar is niets in vergelijking daarmee, want het martelaarschap is het offer van zijn leven dat de mens aan God brengt; de Mis is het offer dat God voor de mens brengt van zijn Lichaam en Bloed.”
Hij hielp hen in te zien dat we in het offer van de Mis deelnemen aan het offer van Christus vanuit het cenakel (de bovenzaal) en Golgotha dat verlossing mogelijk maakte, en dat tijdens de consecratie brood en wijn totaal worden veranderd in Jezus Christus, die echt, waarachtig en wezenlijk tegenwoordig onder sacramentele gedaanten, dat Lichaam en Bloed voor ons geeft. “De tong van de priester en een stuk brood maken God!” zei hij. “Dat gaat uit boven het scheppen van de wereld!”
Toen hij eenmaal het gevoel van heilig ontzag voor wat er in de Mis gebeurt had hersteld, kon hij overgaan naar een derde stadium: hen helpen groeien in praktische waardering voor de werkelijke tegenwoordigheid van de Heer in de H.Eucharistie. “Hij is daar! “Pastoor Vianney predikte vaak in tranen en herinnerde zijn volk eraan dat God zelf onder hen was op het altaar en in het tabernakel. “Als we maar één gunst aan Onze Lieve Heer hadden kunnen vragen, dan zouden we er nooit aan gedacht hebben … om God te vragen om zijn eigen Zoon, … om zijn zoon voor ons te laten sterven, om ons zijn lichaam te geven om te eten en zijn bloed om te drinken. Maar wat de mens niet had kunnen zeggen of bedenken, wat hij nooit zou hebben durven verlangen, heeft God in zijn liefde gezegd, bedacht en naar gehandeld.”
Door zijn eigen eerbied bij de viering van de Mis en zijn eigen voorbeeld van gebed voor het tabernakel, hielp hij hen in te zien dat Jezus in de Eucharistie “dag en nacht op ons wacht”, “wachtend op ons om naar hem toe te gaan om onze noden te vertellen en hem te ontvangen”, zich aanpassend “aan onze zwakheid: als hij in glorie voor ons was verschenen, zouden we nooit hebben durven naderen.” Hij spoorde hen aan om meer tijd te maken voor aanbidding, vol gebed, voor de wonderbaarlijke zelfgave van de Heer, door hem te bezoeken zoals we een geliefde vriend zouden bezoeken.
De laatste stap was om hen te helpen regelmatig ter communie te gaan. Zijn beroemde 31 jaar lange periode van 12- tot 18-urige dagen die hij besteedde aan het horen van de biecht, waren allemaal bedoeld om zijn parochianen – en degenen die vanuit heel Frankrijk kwamen – in staat te stellen Jezus met een schone ziel te ontvangen. In die tijd ontvingen mensen in Frankrijk zelden de communie. Hij probeerde zijn mensen te helpen zich innerlijk voor te bereiden om Jezus waardig te ontvangen, niet alleen elke zondag, maar zo vaak mogelijk, zelfs elke dag.
Hij beschreef de kracht van Jezus in de Eucharistie om hen heilig te maken. “Vlakbij dit sacrament zijn we als iemand die dorst lijdt naast een rivier, die alleen maar het hoofd hoeft te buigen om te drinken, of als een arme man naast een schatkist, terwijl het voldoende is om zijn hand uit te steken.”
De Eucharistie, benadrukte hij, is het Levende Water dat opwelt voor het eeuwige leven en de grootste schat van de wereld. Hij vertelde zijn mensen dat als ze vaker en met meer liefde zouden communiceren, “ze heiligen zouden zijn.” Hij gaf hun zijn eigen verbazing door over wat er gebeurt tijdens de Heilige Communie: “God geeft zichzelf aan jullie! Hij maakt zichzelf één met jullie!” en zei dat als ze echt hun geluk zouden begrijpen, ze “niet in staat zouden zijn om te leven” maar “zouden sterven van liefde.” En zo spoorde hij zijn mensen aan: “Kom ter communie, kom tot Jezus, kom van Hem leven, teneinde voor Hem te leven!”
Na jaren van geduldig werken en bidden voor de bekering van zijn mensen, verheugde de heilige Johannes Vianney zich er uiteindelijk over dat de mis van 7 uur ‘s ochtends elke dag vol zat met katholieken die de Heer ontvingen als bron, hoogtepunt, wortel, centrum en schat van hun leven. Pelgrims naar Ars begonnen zich al snel te verbazen, niet alleen over de heilige Curé van Ars, maar ook over de heilige katholieken van Ars.
Het eenvoudige, rechtlijnige paradigma voor eucharistische revitalisering van de patroonheilige van de pastoors – wiens feestdag de Kerk viert op 4 augustus – heeft geen houdbaarheidsdatum.
Father Roger Landry, katholiek aalmoezenier aan de Universiteit van Columbia, is kerkelijk assistent van Aid to the Church in Need USA. Father Landry, een priester van het bisdom Fall River, Massachusetts, is door de Amerikaanse bisschoppen benoemd tot “Nationale Eucharistische Prediker”.
Vertaling: EWTN Lage Landen (AV)
Als u meer wilt lezen of horen over/van bijvoorbeeld ‘Eucharistisch Reveil‘ ? Klik dan hier, of gebruik een van de tags bovenaan dit artikel
230809 | [XLS000]
