De Franse Nationale Consultatieve Ethische Commissie heeft zojuist de weg vrijgemaakt voor ‘actieve hulp bij het sterven’, en president Emmanuel Macron heeft al aangegeven een voorkeur te hebben voor het permissieve Belgische wettelijke model.
Solène Tadié’; Wereld; 1 november 2022
Frankrijk staat op de drempel van een belangrijk keerpunt wat betreft de aanpak van het levenseinde.
Nadat de National Consultative Ethics Committee (CCNE) (vert.: Nationale Raadgevende Ethische Commissie) op 13 september een gunstig advies uitbracht over hulp bij zelfdoding, kondigde president Emmanuel Macron aan, dat er vanaf december 2022 een brede burgerraadpleging van start gaat over het levenseinde, met het oog op een mogelijk nieuw “wettelijk kader” tegen eind 2023.
Deze aankondigingen doen tegenstanders van euthanasie vrezen, dat de Franse regering alles in het werk zal stellen om de legalisering van deze praktijk te bespoedigen, aan het begin van Macrons tweede mandaat, om zijn kiezersachterban te plezieren. Hun bezorgdheid werd versterkt door Macrons verklaarde “voorliefde” voor het Belgische model inzake het levenseinde; misstanden in dat model kwamen onlangs opnieuw aan het licht in twee geruchtmakende zaken.
Paus Franciscus zelf uitte zijn bezorgdheid tegen Franse gekozen politici die op 21 oktober op bedevaart waren naar Rome, en hernieuwde zijn oproep om “het leven te begeleiden tot zijn natuurlijke einde”.
Sinds 2016 is de wet Leonetti-Clayes het kader voor het levenseinde in Frankrijk. De wet bevoordeelt de toegang tot palliatieve zorg, maar staat ook toe dat stervenden met te veel pijn een “diepe en voortdurende sedatie krijgen die tot aan de dood wordt gehandhaafd.” Actieve euthanasie is nog steeds verboden.
Volledige ommekeer
Dit nieuwe advies van de CCNE komt voort uit een verwijzing naar eigen eerdere toelichting in juni 2021, in het kader van het debat rond een wetsvoorstel over het levenseinde dat in januari 2021 in het Franse parlement werd ingediend en dat uiteindelijk mislukte door te veel amendementen van de oppositie tegen de wetgeving.
De commissie heeft zojuist het bestaan erkend van een “pad voor een ethische toepassing van actieve hulp bij sterven”, verwijzend naar hulp bij zelfdoding en naar euthanasie voor degenen die niet in staat zijn het proces zelf in gang te zetten, zij het “onder bepaalde strikte voorwaarden”. Het pleit ook voor versnelde inspanningen ten gunste van de palliatieve zorg en roept ertoe op deze op te nemen “onder de prioriteiten van het beleid voor volksgezondheid”.
Niettemin betekent een dergelijke benadering een beslissende verschuiving ten opzichte van het laatste advies van de CCNE ter zake, dat dateert van 2013, waarin euthanasie werd uitgesloten en het onderscheid dat de wet maakt tussen “laten sterven” en “veroorzaken” van de dood als essentieel en nuttig werd gezien. Het sloot ook hulp bij zelfdoding uit.
“Dit nieuwe advies is een complete ommezwaai ten opzichte van wat de commissie in het verleden heeft gezegd, en het is tegelijkertijd zeer slecht onderbouwd en verderfelijk”, zei Tugdual Derville, algemeen afgevaardigde van de pro-life vereniging Alliance Vita die als deskundige deelnam aan de besprekingen van de commissie, in een interview met het Register. “Het is verderfelijk omdat de commissie uitgebreid pleit voor palliatieve zorg en de risico’s van euthanasie benadrukt, maar toch de weg
Dit standpunt wordt gedeeld door aartsbisschop Pierre d’Ornellas van Rennes, die ook aanwezig was bij de besprekingen van de commissie. Het uiteindelijke advies ervan werpt volgens hem ” een rookgordijn” over de lopende discussie. De CCNE, schreef hij in een verklaring die op zijn aartsbisschoppelijke website is gepubliceerd, “gebruikt hetzelfde woord ‘broederschap’ om zowel actieve hulp bij het sterven als begeleiding door palliatieve zorg te kwalificeren. Maar hoe kunnen we het gebaar dat de dood geeft aan onze broeder die erom vraagt broederlijk noemen? In nevelen ontwaart men niet het project van de op te bouwen samenleving!”
Openbreken van een veiligheidsslot
Volgens Derville brengt de publicatie van dit advies, hoewel puur adviserend van aard, een specifieke en destructieve politieke agenda over.
“Ik ben ervan overtuigd dat het doel van de commissie was om dingen te laten evolueren na de wet Leonetti van 2016, en president Macron baseerde zich op dit nieuwe advies om het deelnemingsproces te starten dat dreigt te leiden tot de legalisering van euthanasie in Frankrijk,” zei hij, eraan toevoegend dat van de in totaal 45 deskundigen die waren geselecteerd om deel te nemen aan de besprekingen, slechts acht bedenkingen hadden rond de kwestie.
Derville zei dat het doel van de commissie was om “een veiligheidsslot te kraken” door de nodige ethische rechtvaardigingen te geven voor een verandering in de samenleving.
“Het is ook een zeer slecht signaal op politiek niveau,” vervolgde hij, “want tegelijkertijd heeft de regering zojuist haar ‘Wet op de gevorderde leeftijd en autonomie’ opgegeven,” daarmee verwijzend naar een wetsvoorstel dat bedoeld was om meer autonomie mogelijk te maken en de “sociale dood” van ouderen te voorkomen.
De opening van een debat over het al dan niet verbieden van euthanasie beschouwt hij als “een vorm van gebrek aan fatsoen”, in de context van een verzwakking van het fundament van het Franse gezondheidsstelsel dat al in een diepe crisis is gestort, nog verergerd door de COVID-19 pandemie.
Derville benadrukte ook dat, hoewel de CCNE beweerde dat het noodzakelijk was deze wetten strikt in te kaderen om zich te wapenen tegen het effect van de zogenoemde glijdende schaal, haar koers in deze kwestie in feite overeenkomt met een dergelijke maatschappelijke verschuiving. “Tussen het recht om te vragen om euthanasie en de plicht om het te vragen zit slechts één stap verschil,” waarschuwde hij.
Het Belgische model en de mythe van de waarborgen
België, met Nederland een van de eerste landen ter wereld die in 2002 euthanasie hebben gelegaliseerd, is in de ogen van de tegenstanders van de praktijk het grootste voorbeeld van het intrinsiek oncontroleerbare karakter ervan. Van eerst beperkt tot volwassenen, werd dit “recht” in 2014 uitgebreid tot minderjarigen die erom vragen, zonder leeftijdsgrenzen.
De golf van emoties veroorzaakt door de euthanasie in oktober van een 23-jarige vrouwelijke overlevende van de islamistische aanslagen van 2016 op de Brusselse luchthaven, vanwege haar mentale trauma als gevolg van die gebeurtenis, heeft de publieke aandacht gevestigd op een weinig bekende realiteit.
In feite is dit spraakmakende geval slechts het topje van de ijsberg, zoals blijkt uit een diepgaande studie uit 2021, getiteld ” Euthanasia in Belgium: Shortcomings of the Law and Its Application and of the Monitoring of Practice” (vert.: “Euthanasie in België: tekortkomingen in de wet en in de toepassing ervan, alsook in de controle op de praktijk”). De studie, gepubliceerd door The Oxford Journal of Medicine & Philosophy, hekelt de uitbreiding van het gebruik van euthanasie in België en het gebrek aan waarborgen en procedurele garanties.
Deze kwestie werd verder geïllustreerd door een andere geruchtmakende zaak die onlangs voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) werd gebracht, bij het hof aangekaart tegen België door Tom Mortier – de zoon van Godelieva de Troyer, die in 2012 werd geëuthanaseerd op grond van een “onbehandelbare depressie” zonder voorafgaand overleg met haar familie.
In zijn uitspraak van 4 oktober oordeelde het EHRM niet dat het algemene Belgische rechtskader fundamenteel in strijd is met het recht op leven, dat beschermd wordt door artikel 2 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Maar het veroordeelde België voor het schenden van artikel 2 in de specifieke omstandigheden van de dood van Godelieva de Troyer vanwege het gebrek aan onpartijdigheid van zijn Federale Commissie voor Controle en Evaluatie van Euthanasie en omdat er niet snel een strafrechtelijk onderzoek werd ingesteld.
Deze bevindingen hebben het argument van betrouwbaarheid van het Belgische model, dat door de Franse voorstanders van een soortgelijk wettelijk kader voor euthanasie wordt verdedigd, onderuit gehaald.
“Deze uitspraak maakt de leugen duidelijk alsof ‘waarborgen’ het opzettelijk beëindigen van leven op de een of andere manier veilig kunnen maken,” aldus Robert Clarke, adjunct-directeur van de juridische organisatie op gelovige grondslag, Alliance Defending Freedom International, en hoofdadviseur voor Tom Mortier ten overstaan van het EHRM, aan het Register.
Clarke wijst erop dat er in België elke dag zeven mensen worden geëuthanaseerd – een cijfer dat steeds hoger wordt – en dat het jongste kind dat geëuthanaseerd werd slechts 9 jaar oud was. Clarke stelt dat Frankrijk, als het dezelfde weg zou volgen als België, “onvermijdelijk een aanzienlijke vernietiging van de samenleving zou ondergaan, naast het verlies van vele levens”.
Clarke: “Degenen in Frankrijk die naar het Belgische ‘model’ kijken, moeten zich afvragen in wat voor soort maatschappij ze willen leven: Willen we leven in een maatschappij die op lijden reageert met de dood, of een maatschappij die reageert met behandeling, zorg en mededogen?”
Keywoorden: | Aartsbisschop Pierre d’Ornellas | Actieve hulp bij levenseinde | Belgische Euthanasie wetgeving | Christelijke antropologie | Euthanasie | Euthanasie wetgeving | | Frankrijk | Legalisering van euthanasie | Levensbeëindiging | NCRegister | President Emmanuel Macron | Solène Tadié | Tugdual Derville | Wet Leonetti-Clayes
Solène Tadié – NCRegister
Solène Tadié is de Europa-correspondent voor het National Catholic Register. Ze is Frans-Zwitsers en groeide op in Parijs. Na haar afstuderen aan de universiteit van Roma III met een graad in journalistiek, begon ze met verslaggeving over Rome en het Vaticaan voor Aleteia. In 2015 ging ze deel uitmaken van L’Osservatore Romano, waar ze achtereenvolgens werkte voor de Franse sectie en de culturele pagina’s van het Italiaanse dagblad. Ze heeft ook samengewerkt met verschillende Franstalige katholieke media-organisaties. Solène heeft een bachelordiploma filosofie van de Pauselijke Universiteit van Sint Thomas van Aquino, en vertaalde onlangs in het Frans (voor Editions Salvator) Defending the Free Market: The Moral Case for a Free Economy van father Robert Sirico van het Acton Institute. Solène is op twitter te volgen onder @Solena_Tad.
Wilt u meer lezen over ‘Euthanasie’? Klik dan hier.
Wilt u meer vertaalde artikelen lezen zoals bijvoorbeeld van de katholieke journaliste ‘Solène Tadié‘? Klik dan hier, gebruik één van de andere ‘tags’ boven aan dit artikel of gebruik de zoekfunctie van de website (het vergrootglas rechtsboven aan de pagina)
221104 | [XLS000]
