De tekst, toekomstgericht van aard, draagt voor de volgende opvolger van Sint Petrus zeven voorgestelde taken aan.
Walter Sanchez Silva/ACI Prensa/CNA; Vaticaan; 5 maart 2024
In maart 2022 publiceerde wijlen kardinaal George Pell onder het pseudoniem “Demos” een destijds anonieme kritiek op het pontificaat van paus Franciscus.
Nu heeft een andere kardinaal, die zichzelf identificeert als “Demos II”, een andere anonieme kritiek gepubliceerd. Deze is echter meer toekomstgericht van aard en biedt zeven voorgestelde taken aan voor de volgende opvolger van Sint Petrus.
De anonieme kardinaal publiceerde zijn tekst, getiteld “Het Vaticaan Morgen”, in zes talen op de Italiaanse website “Bussola Quotidiana” (“Dagelijks Kompas”).
“In maart 2022 verscheen een anonieme tekst – ondertekend met het pseudoniem ‘Demos’ en getiteld ‘Het Vaticaan Vandaag’ – die een reeks ernstige vragen en kritiek te berde bracht over het pontificaat van paus Franciscus. De omstandigheden in de Kerk zijn sinds het verschijnen van die tekst niet wezenlijk veranderd, laat staan verbeterd,” aldus het begin van het document.
Demos II merkt op dat er aspecten van het huidige pontificaat zijn die positief zijn, zoals de zorg die paus Franciscus heeft voor de zwaksten en armsten, samen met milieukwesties, maar dat “de tekortkomingen even duidelijk zijn”. Deze tekortkomingen omvatten “een autocratische, soms schijnbaar wraakzuchtige, bestuursstijl; een achteloosheid in juridische zaken; een intolerantie voor zelfs respectvol het niet eens zijn; en – het ergste – een patroon van dubbelzinnigheid (Ambiguïteit) in zaken van geloof en moraal dat verwarring veroorzaakt onder de gelovigen.”
Demos II beveelt het herstel van essentiële waarheden aan
De anonieme auteur roept de volgende paus op om te werken aan het herstel en de herinvoering van de volgende waarheden, waarvan hij zegt dat ze “verduisterd of verloren zijn gegaan onder veel christenen”:
1) Niemand wordt gered tenzij door, en alleen door, Jezus Christus, zoals hij zelf duidelijk heeft gemaakt.
2) God is barmhartig, maar ook rechtvaardig en is nauw betrokken bij elk menselijk leven. Hij vergeeft, maar houdt ons ook verantwoordelijk; Hij is zowel Redder als Rechter.
3) De mens is Gods schepsel, niet een uitvinding van zichzelf, een schepsel met niet alleen emoties en begeerten, maar ook met intellect, vrije wil en een bestemming in de eeuwigheid.
4) Onveranderlijke objectieve waarheden over de wereld en de menselijke natuur bestaan en zijn kenbaar door goddelijke Openbaring en het gebruik van de rede.
5) Gods Woord, vastgelegd in de Schrift, is betrouwbaar en heeft blijvende kracht.
6) Zonde bestaat echt en de gevolgen ervan zijn dodelijk.
7) Zijn Kerk heeft zowel de autoriteit als de plicht om “alle volkeren tot discipelen te maken”.
Demos II zet aanbevelingen voor volgende paus verder uiteen
1) Over de autoriteit van de paus
“De paus is de opvolger van Petrus en staat garant voor de eenheid van de Kerk. Hij is echter geen alleenheerser. Hij kan de kerkleer niet veranderen en hij moet de kerkelijke discipline niet willekeurig uitvinden of veranderen,” verklaart Demos II.
“Hij bestuurt de Kerk collegiaal met zijn broederbisschoppen in lokale bisdommen. En hij doet dat altijd in trouwe continuïteit met het Woord van God en de leer van de Kerk. Nieuwe paradigma’s’ en ‘onbetreden nieuwe wegen’ die van een van beide afwijken zijn niet van God”, aldus de auteur.
Demos II doet verder een beroep op de volgende paus om “de hermeneutiek van continuïteit in het katholieke leven te herstellen en Vaticanum II’s begrip van de juiste rol van het pausschap opnieuw te bevestigen.”
Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) wordt beschouwd als een van de belangrijkste gebeurtenissen in de hedendaagse geschiedenis van de Kerk. De documenten die eruit voortkwamen waren gericht op het bevorderen van het katholieke geloof in de wereld, het vernieuwen van het christelijke leven, het aanpassen van de liturgie en het aanmoedigen van de activiteiten van leken in de Kerk.
2) De Kerk is geen democratie.
“Net zoals de Kerk geen autocratie is, zo is ze ook geen democratie,” stelt Demos II. “De Kerk behoort toe aan Jezus Christus. Zij is zijn Kerk. Zij is het mystieke lichaam van Christus, dat uit vele leden bestaat. Wij hebben niet het gezag om haar leerstellingen modieuzer te maken, opdat ze beter bij de wereld passen.”
“Bovendien,” vervolgt de auteur, “is de katholieke ‘sensus fidelium‘ geen kwestie van opiniepeilingen, zelfs niet van de mening van een gedoopte meerderheid.”
3) Ambiguïteit is noch evangelisch, noch verwelkomend.
“Ambiguïteit is noch evangelisch, noch verwelkomend. Integendeel, het kweekt twijfel en voedt schismatische impulsen,” schrijft Demos II, eraan toevoegend dat leerstellige kwesties “van vitaal belang zijn om een authentiek christelijk leven te leiden, omdat ze te maken hebben met toepassingen van de waarheid, en de waarheid vraagt om duidelijkheid.”
“De ontmanteling en herbestemming van Rome’s Johannes Paulus II Instituut voor Studies over Huwelijk en Gezin en het marginaliseren van teksten als Veritatis Splendor suggereren een verheffing van ‘mededogen’ en emotie ten koste van rede, rechtvaardigheid en waarheid. Voor een geloofsgemeenschap is dit zowel ongezond, als zeer gevaarlijk”, aldus Demos II.
In 2019 werden nieuwe statuten voor het Johannes Paulus II Instituut opgesteld, samen met een reeks veranderingen in het academische programma, zoals de afschaffing van de leerstoel voor fundamentele moraaltheologie, hetgeen “een gevaar vormde voor het behoud van het erfgoed” van de Poolse heilige op het gebied van studies over huwelijk en gezin, zoals een prominente priester destijds opmerkte.
De encycliek Veritatis Splendor (De schittering van de waarheid) werd gepubliceerd door Johannes Paulus II in 1993 en legde onder meer uit dat er handelingen zijn die altijd “intrinsiek slecht” zijn, een leer die sommigen proberen te weerleggen.
4) Canoniek recht
“Een van de kenmerken van het huidige pontificaat is het buitensporige vertrouwen op de motu proprio als instrument voor bestuur en een algemene zorgeloosheid en afkeer tegenover canonieke details,” merkt Demos II op.
“Opnieuw, net als bij ambiguïteit in de leer, ondermijnt veronachtzaming van het kerkelijk recht en de juiste canonieke procedures het vertrouwen in de zuiverheid van de missie van de Kerk,” stelt de auteur, die opmerkt: “Het kerkelijk recht ordent het kerkelijk leven, harmoniseert haar instellingen en procedures, en waarborgt de rechten van gelovigen.”
5) Theologie van het lichaam
Na opgemerkt te hebben dat de Kerk “moeder en leraar” is, benadrukt de vermeende kardinaal-als auteur van de tekst dat “ze nooit gereduceerd kan worden tot een systeem van flexibele ethiek of sociologische analyse en hermodellering om te passen bij de instincten en voorkeuren (en seksuele verwarringen) van een tijdperk”.
“Een van de belangrijkste tekortkomingen van het huidige pontificaat,” stelt Demos II, “is haar zich terugtrekken van een overtuigende ‘theologie van het lichaam’ en haar gebrek aan een overtuigende christelijke antropologie … juist nu de aanvallen op de menselijke natuur en identiteit, van transgenderisme tot transhumanisme, zich opstapelen.
De theologie van het lichaam is een compilatie van de catechese die Johannes Paulus II gaf tijdens de algemene audiënties op woensdagen van 1979 tot 1984 als reactie op de resultaten van de seksuele revolutie aan het eind van de jaren zestig.
6) Pauselijke taken, reizen
“Wereldwijde reizen kwamen een herder als paus Johannes Paulus II goed van pas,” merkt Demos II op, “vanwege zijn unieke persoonlijke gaven en de aard van die tijd. Maar de tijden en omstandigheden zijn veranderd.”
Het Vaticaan zelf heeft dringend behoefte aan een vernieuwing van zijn moreel, een zuivering van zijn instellingen, procedures en personeel, en een grondige hervorming van zijn financiën om zich voor te bereiden op een toekomst met meer beproevingen,” geeft de auteur aan.
“Dit zijn geen kleinigheden. Ze vereisen de aanwezigheid, directe aandacht en persoonlijke betrokkenheid van elke nieuwe paus,” benadrukt Demos II.
7) College van Kardinalen
“Het College van Kardinalen vindt haar bestaansrecht in het geven van gerijpt advies aan de paus en om zijn opvolger te kiezen na zijn dood. Deze dienst vereist mannen met een zuiver karakter, een sterke theologische vorming, volwassen leiderschapservaring en persoonlijke heiligheid,” verklaart de anonieme auteur.
“Het vereist ook een paus,” vervolgt hij, “die bereid is om advies te vragen en vervolgens dat aan te horen.”
“Het huidige pontificaat heeft de nadruk gelegd op het aanbrengen van meer diversiteit in het college, maar is er niet in geslaagd om kardinalen bijeen te brengen in regelmatige consistories die bedoeld zijn om echte collegialiteit en vertrouwen tussen broeders te bevorderen. Als gevolg daarvan zullen veel van de stemgerechtigden in het volgende conclaaf elkaar niet echt kennen en dus kwetsbaarder zijn voor manipulatie,” waarschuwt de vermeende kardinaal.
Waarom schreef Demos II anoniem?
“Het antwoord zou duidelijk moeten zijn uit de teneur van het huidige klimaat in Rome: Openhartigheid is niet welkom, en de gevolgen daarvan kunnen onaangenaam zijn,” legt de auteur uit.
Demos II wijst erop dat “de grote afhankelijkheid van het huidige pontificaat van de Sociëteit van Jezus, het recente problematische werk van kardinaal Víctor Manuel Fernández van het DDF [Dicasterium voor de Geloofsleer], en de opkomst van een kleine oligarchie van vertrouwelingen met buitensporige invloed binnen het Vaticaan – dit alles ondanks onder meer de decentraliserende eisen van de synodaliteit” – echt problematische kwesties zijn.
De Argentijnse kardinaal Fernández is de huidige prefect van het DDF en is verantwoordelijk voor de verklaring Fiducia Supplicans van december 2023, die wereldwijd tot controverse heeft geleid vanwege het toestaan van niet-liturgische zegeningen voor paren van hetzelfde geslacht en mensen in “onregelmatige situaties”.
Vertaling: EWTN Lage Landen (AV)
