Podcast 226 En dan denk ik aan Brabant, want daar brandt nog licht

Uit het evangelie volgens Johannes: Jezus ging in hun midden staan en zei Vrede zij u. Nu toonde Hij hun zijn handen en zijn zijde. De leerlingen waren vervuld van vreugde toen zij de Heer zagen. Nogmaals zei Jezus tot hen Vrede zij u Zoals de Vader mij gezonden heeft, zo zend ik u.

Vrienden, in Brabant is het bekende lied van Guus Meeuwis: En dan denk ik aan Brabant. Ik denk dat ook buiten Brabant het wel bekend is. Guus, heeft dat geschreven toen hij in Rusland was. En daar was het s’avonds stil en donker en niks te doen.

En daar schreef hij… En ik loop hier alleen in een te stille stad, ik heb eigenlijk nooit last van heimwee gehad. Maar de mensen, ze slapen de wereld gaat dicht en dan denk ik aan Brabant, want daar brandt nog licht.

Ik hoorde dat liedje een deze dag en toen dacht ik, nou het gaat eigenlijk over de paasdagen. Licht voor ons, mensen niet alleen in Brabant, maar overal. Licht in de kerk, het licht van de paaskaars.

Het Pasen, wat vieren we, Christen die gestorven zijn en verrezen. En die gebeurtenis van zo lang geleden, een historische gebeurtenis mag ook voor ons licht voor het leven zijn. En een echte Brabander heeft dat licht altijd gehad. Dagen als vandaag willen het licht sterker maken.

Beloken paas is het. Dat wil zeggen, het is een week na paas Het is het einde van het paasoctaaf, Beloken, de luiken, we sluiten de luiken van Pasen. We sluiten het paasoctaaf af. En dan denk ik aan Brabant, want daar brandt nog licht.

Met de paaswake hebben we in onze kerken vuur gezegend. En na dat vuur hebben de nieuwe paaskaars ontstoken, getekend met het jaar des Heren 2025. In een donkere kerk heeft de priester de brandende paaskaars omhoog gestoken, drie keer gezongen: Lumen Christi, licht van Christus en het antwoord… het volk telkens Deo gratias, Heer wij danken u.

En allen hebben in die paaswake hun kaars ontstoken, met het licht van de paaskaars. De verrezen Heer mag met ons zijn, met zijn licht, in de soms nog donkere momenten van ons leven. Het licht van Christus mag het licht van ons leven zijn, van de wieg tot het graf.

Die paaskaars is ook getekend met de Alfa en de Omega, de twee letters van het Griekse alfabet, wij zouden zeggen de A en de Z, het begin en het einde.

Christus staat aan het begin van de wereld maar ook van ons leven en die is met ons tot het eind van ons leven. En tussen die Alfa en die Omega zien we het kruis. Nee niet alles gaat over rozen, dat weten we, maar hij is daar, hij is daar, de levende heer En dan denk ik aan Brabant want daar brandt nog licht.

Het licht van Christus is altijd het licht geweest voor… Ik praat nu maar even over Brabantse mensen, hoewel ik wel weet dat natuurlijk de rest van Nederland misschien ook her en der mensen luisteren. Het heeft hen sterk gemaakt in de donkerste periode van de geschiedenis. Het licht van Christus heeft hen grote dingen laten doen in de mooiste periode van de geschiedenis.

Het heeft het Brabantse volk grote kerken laten bouwen. Het vuur van Christus wat in de kleine en grote kerken van onze streken werd aangestoken, heeft duizenden Brabantse zonen en dochters gebracht naar de uiteinden van de aarde, om dat vuur door te geven. En dat hebben ze gedaan. Hoeveel missionarissen heeft Brabant wel niet voortgebracht? En die hebben het licht van Christus verspreid.

Die hebben hun fakkel aangestoken van die paaskaars en hebben het daar gebracht en daar hebben ze niet alleen het evangelie gebracht, maar ook ze hebben daar scholen gebouwd ze hebben ziekenhuizen gebouwd, ze hebben allereerst de noden van de mensen onderkend en daar iets aan gedaan en dat maakt ook dat ze naar die mensen wilden luisteren. Waarom doen ze dat toch?

Omwille van een zekere Jezus die verrezen is. En dan denk ik aan Brabant, want daar brandt nog licht. Als we in de kerk samen zijn op deze zondag na Pasen, beloken Pasen. Ja, brandt het licht van de verrezen hier nog? Zeker. We moeten toegeven dat het licht in de afgelopen jaren stevig in de wind is komen staan. Is het licht uitgewaaid? Is het nog een klein waakvlammetje? Zeker, we worden kleiner.

Maar toch, er gebeuren ook dingen. Er bruist iets daar aan de onderkant bij jongeren. Ik hoor het overal. De tienduizenden in Frankrijk, die volwassenen jongvolwassenen gedoopt. In Engeland tienduizenden, ook in ons land aantallen, die veel groter zijn dan afgelopen jaren. We merken ook dat de jongste generatie, daar tref je meer gelovigen aan, dan bij de generatie van hun ouders. Ik weet het, het is nog klein, maar het is er, het is er. Dat waardvlammetje dat gaat groter worden.

En dan denk ik aan Brabant, want daar brandt nog licht. Het is Pasen. Het was eens die eerste keer bij die leerlingen van Jezus… toen alles hopeloos leek vergeet dat niet. Alles sprak over verraad en dood en moedeloosheid dat overheerste. En de verrezen heer… Ineens stond hij in het midden. Zo is het ook vandaag de dag.

Misschien zijn we in onze kerken met donkere en moeizame dingen in ons hart bezig en in onze gedachten. Weet dat hij ook hier is, bij onze gedoopten, bij onze communicanten, bij de vormelingen, bij die nieuwe jonge katholieken. Hij is in ons hart. Het grote en het kleine licht wil hij versterken. Dat we een onverbrekelijke vriendschap met Hem hebben. Dat zonde en dood nooit het laatste woord hebben.

Ik vind het altijd mooi dat we op zondag na Pasen op Beloken Pasen, drie aspecten van ons geloof tegenkomen, die alle drie wezenlijk zijn en elkaar versterken en in eenheid zijn.

We beginnen met de handelingen van de apostelen. En wat lezen we? Nou, dat de mensen zieken naar de apostelen brachten en dat ze in de hoop dat nou zelfs alleen maar hun schaduw op hen zou vallen. En die apostelen die hadden daar zorg voor. Ze hadden niet alleen zorg voor het geestelijk welzijn, maar ook voor het fysieke, voor de zieke voor de eenzame, voor de mensen die… wel wat aandacht verdiende. Dat is het dienstbare aspect van de kerk, het pastorale aspect. En dat kom je altijd tegen. Onze missionarissen, als die naar het buitenland gingen, naar de landen waar men Christus niet kende, die begonnen niet met de verkondiging van Christus nee, met de noden te lenigen. Armoede probeerden ze iets aan te doen, ze probeerden iets voor de zieken te doen, voor het onderwijs. En dat maakte dat de mensen dachten, wie zijn deze mensen en waarom hebben ze een hart voor ons? En toen konden ze Jezus Christus verkondigen.

En dan in de tweede lezing van de Apocalypse, maar die is geschreven door de apostel Johannes. En Johannes heeft als symbool Adelaar En je weet het een adelaar die vliegt heel hoog. Kortom die heeft een groot overzicht over het geheel. Dat is niet iemand die door de boom het bos niet meer ziet. Nee, die ziet vanuit de hoogte, de diepste kern van de betekenis van Christus.

Tegelijkertijd heeft een adelaar een heel scherp oog voor het detail. Als je daar zijn prooi ziet, daar ver onder hem, die is kansloos. Maar Johannes, die staat voor het contemplatieve aspect. Hij die… de diepste betekenis doordenkt. Contemplatieve de handen vouwen tot gebed. Denk aan aanbidding, denk aan Eucharistie, denk aan de sacramenten. En dat is nodig. We zijn niet alleen maar een activisme, we zijn niet een NGO. Nee, we pakken het anders aan.

Vergeet niet dat de grootste heilige… Degene die vooral bekend zijn die de handen uit de mouwen hebben gestoken, de mensen als moeder Teresa en pater Damiaan en Peerke Donders en Sint Franciscus, dat waren in eerste instantie, mensen van gebed, mensen van contemplatie. Eerst de handen vouwen voordat je de handen uit de mouwen steekt.

Kortom het pastorale aspect, het contemplatieve aspect en er is nog een derde aspect. En dat komen we tegen in het evangelie. Want wat komen we daar tegen? Ja, de leerlingen die zitten wat somber bij elkaar en daar verschijnt Jezus in hun midden. En dat maakt alles anders. Hij die die belofte had gedaan… Hij heeft het waar gemaakt en dat maakt dat we al die beloften, ja dat ze waar zijn, die beloften van vergeving, die beloften van ‘ik ben de weg, de waarheid en het leven’, volg hem, hij is de weg naar het geluk.

Maar we weten het, Thomas die was er niet bij, die was te moedeloos of wat dan ook, maar de week erop denkt hij komt toch maar weer en die krijgt te horen “Jezus leeft, hij is aan ons verschenen” terwijl Thomas wist maar één ding, hij is dood dat hebben we zelf gezien, die kruis dood Voor de zekerheid doorstak een soldaat nog met een lans zijn hart en hij is begraven dat weten we ook nog en die is verrezen.

Eerst zien dan geloven, zegt hij, zolang ik hem niet zie en mijn vingers niet in zijn wonden tekenen kan steken. En dan verschijnt Jezus. Maar Johannes, die wil antwoorden. En hij staat voor de ratio, voor het verstand. Ik wil bewijzen zien, laat het maar zien. Bewijs het maar. En inderdaad Jezus verschijnt.

En dan toont Thomas zijn geloof. Sommigen denken van, ja dat is makkelijk. Eerst zien en dan geloven. Nee hij ziet een mens… En hij gelooft dit is God, mijn Heer en mijn God. En waarlijk, dat is een uiting van diep geloof, heel kernachtig.

Geloof en verstand, dat moet echt altijd samen gaan. Geloof zonder verstand, dat zweeft de kerk uit bij wijze, om het zo maar uit te drukken. En alleen maar verstand zonder geloof, dat is rationalisme.

We hebben een knielend geloof nodig, laat ik het zo zeggen. Fides et Ratio, daar komt het altijd op neer. Denk aan grote heiligen als Thomas van Aquino, zo rationeel als maar zijn kan. Tegelijkertijd een diepgelovig mens. Denk aan Augustinus, denk aan zoveel heiligen.

Het katholiek geloof gaat niet alleen maar om gevoel. Ik geloof omdat ik geloof of ik geloof omdat ik het wel aangenaam vind. Nee, het is geworteld in historische feiten. Zoals die verrijzenis, we hebben het er met Pasen over gehad. Er is iets gebeurd, er is iets gebeurd. Niet dat er een mooie filosofie, die we hebben ontwikkeld Nee er is iets gebeurd. En ook nog, er is een rationele samenhang de logica van het geloof. En dan komt er ook iets bij, een levende ervaring. Ik mag komende zondag, deze zondag is dat, als u dat hoort nu… mag ik een aantal jonge katholieken het sacrament van het vormsel toedienen.

En ik denk dat ze drie dingen moeten combineren. Ten eerste, en dat doen ze ook, de jongeren. Als ik de jonge katholieken dat merk, ze leggen getuigenis af. Ze zijn zelf overtuigd, vreugdevol en eerlijk katholiek… Dat is wat werkt. En ook redelijkheid laten zien dat het geloof rationeel is. Dat het geen blind geloof is. Maar dat we argumenten hebben.

Historisch en rationeel. En dan ook nog zoiets… Ze doen het vrijmoedig en ze proberen het ook maar te leven. En er is niks te werken als je A verkondigt en B leeft. Het tegenovergestelde, dat werkt niet. En wat praktische tips die ik vormelingen graag meegeef is, ken je eigen geloof goed.

Wil je een ander overtuigen, dan… of er warm voor laten lopen, dan moet je ook je kunnen verantwoorden. Dat kan maar als je argumenten hebt, volg goede catechese. En die is er, die is er.

En lees ook over de historiciteit van de evangeliën, over de wonderen. Want als je weet dat die opstanding, de verrijzenis een feitelijk gegeven is, ja dan heb ik niet zoveel moeite meer met de wonderen, want dan weet je wie Jezus is en dan komen de wonderen de zalig spreken komt alles in een ander licht te staan.

En nou verdiep je ook in simpele dingen. Dat zijn typische vragen en redelijke vragen waarom is er het lijden? Hoe zit het met de verhouding wetenschap en geloof? Nou er is van alles over te zeggen, dat dat goed samengaat en dan tweede ook: laat je vreugde zien. Kijk sombere getuigenis, ja dat straalt natuurlijk niks uit.

Wees zelf iemand, die vreugde, innerlijke vrede en vertrouwen uitstraalt. Mensen worden zelden overtuigd door alleen maar argumenten, maar eerder doordat ze zien van hé, wat jij hebt, dat wil ik ook.

Die stralen iets vreugdevols uit, hoe komt dat toch? En heb er gewoon op natuurlijke momenten begin niet te preken, al helemaal niet moraliseren, maar er zijn altijd wel momenten van aanknopingspunten.

Ja Je kunt ook vragen: geloof je meer in dat er meer is dan alleen materie of niet? En gebruik ook goede bronnen.

We hebben ‘Word on Fire’ van Bishop Barrron. We hebben heel wat dingen, op internet vind je die. We hebben Alpha cursussen, en Sycamore is een prima serie en dat zijn gewoon series die laten zien de nuchterheid, de redelijkheid, tegelijkertijd de diepgelovigheid.

Nodig in vrienden uit en ga een keer samen een borrel drinken of cola drinken of wat dan ook en dan hebben we er eens over. Jongen doen dat overigens en die organiseren dat zelf en vergeet niet… Bid en wees geduldig en vergeet vooral niet de zondag Eucharistie die is echt van belang. Bekeringen zijn uiteindelijk het werk van de heilige geest.

Bid voor je vrienden noem ze met naam tot de goede God en wees geduldig. Soms lijkt er niks te gebeuren, maar God werkt stilletjes in hun hart. En wees ook weer eerlijk over moeilijkheden, doe niet alsof het makkelijk is het geloof. Echte vriendschap vraagt om eerlijkheid en zeg gerust, ja ik snap dat het moeilijk kan lijken om te geloven en toch, ik heb redenen gevonden die van mij overtuigend zijn.

Leef een aantrekkelijk anders leven. Durf katholiek te zijn in je keuzes. Gewoon eerlijk, zuiver, dienstbaar. Jongeren zijn onder de indruk van mensen, die principieel maar ook liefdevol leven. En er is reden voor. Evangeliseren is gewoon hetzelfde als wat de apostelen deden Het goede nieuws verder vertellen. En ik hoop dat je dat ook doet als je zich christen noemt. Het is ook uw taak. En het is een mooie taak. Het doet anderen goed. En het zal u zelf goed doen.

+ Mgr Rob Mutsaerts

Oisterwijk 23/4/2025