Een hond, een fakkel en een heilige: De vurige missie van Sint Dominicus

8 augustus 2025 – “Sint Dominicus van Guzman” door Claudio Coello, circa 1685.  Bron: Claudio Coello, Publiek domein, via Wikimedia Commons

Rome Nieuws Bureau, 8 augustus 2025 / 04:00 uur (CNA).

Het eerste beeld dat bezoekers van de basiliek met het graf van Sint Dominicus in Bologna, Italië, begroet, is een mozaïek van de heilige naast een hond die een brandende fakkel in zijn mond draagt.

Dit is geen afbeelding van een pyromaniaal apporteerspel, maar een verwijzing naar een droom die de missie van de prediker uit de 13e eeuw in de wereld voorspelde – drager te zijn van het goddelijke vuur door heel Europa, en zo de duisternis van ketterij en zonde te verlichten met waarheid en liefde.

“Toen de moeder van Sint Dominicus, Zalige Jane van Aza, zwanger was, had ze een droom over een hond met een fakkel in zijn mond die over de wereld liep en alles in brand stak. Ze ging naar het klooster van Santo Domingo de Silos en vroeg een monnik wat dat betekende. Hij antwoordde dat het kind in haar buik een grote prediker zou worden die de wereld in vuur en vlam zou zetten met het vuur van zijn woorden,” vertelde dominicaan pater Ezra Sullivan, hoogleraar aan de universiteit Angelicum in Rome, aan CNA.

“Het woord ‘Dominicaan’ is eigenlijk een woordspeling op het Latijnse Domini canes, wat ‘honden van de Heer’ betekent,” legde dominicaan pater Thomas Petri uit, voormalig decaan en vicevoorzitter van het Dominican House of Studies in Washington D.C..

Door de geschiedenis heen is Sint Dominicus vaak afgebeeld in schilderijen en standbeelden naast een hond als metgezel.

“Een bron vertelt dat de hond die Zalige Jane zag in haar visioen een windhond was. Dat lijkt mij juist,” zei Petri. “Sint Dominicus moet worden geassocieerd met rassen die snel zijn en nuttig voor het hoeden.”

“Nabootsend Christus zelf is Sint Dominicus een hond die in je hielen bijt om je bij God te brengen,” voegde hij toe.

“Begin 13e eeuw ervoer de Kerk een groeiende devotie onder de leken die de geestelijkheid overtrof. In een tijd waarin bisschoppen, priesters en monniken extravagant leefden en zelden predikten, zag Sint Dominicus in dat de Kerk priesters nodig had die in armoede leefden, maar ook predikers waren van genade en waarheid, vooral tegenover ketterse culten die de gelovigen wegleidden van de Kerk van Jezus Christus,” legde Petri uit.

Sint Dominicus Guzman werd geboren in Caleruega, Spanje, op 8 augustus 1170. Gedurende zijn leven zou hij zo’n 100.000 mensen hebben bekeerd door zijn predikingsmissies. Hij verspreidde de devotie tot de rozenkrans en speelde een sleutelrol in dogmatische debatten tegen de Albigenzische ketterij, een heropleving van het manicheïsme, die zich had verspreid in Zuid-Frankrijk.

Dominicus stichtte in 1216 in Frankrijk de Orde der Predikers — bekend als de dominicanen — en paste daarin de Regel van Sint Augustinus toe in gehoorzaamheid aan de paus, met nadruk op studie en gemeenschapsleven in armoede. Hij stierf na enkele weken ziekte op 6 augustus 1221 in Bologna, Italië.

Paus Benedictus XVI zei in februari 2010 dat Sint Dominicus “ons eraan herinnert dat er in het hart van de Kerk altijd een missionair vuur moet branden.”

“Sint Dominicus kreeg niet alleen de genade om een vurige ijver en liefde voor Jezus Christus te hebben, vooral Christus aan het kruis, maar ook de wijsheid om het Evangelie met kracht en overtuiging te preken,” zei Petri.

Sullivan merkte op: “Er werd ook gezegd dat ‘hij altijd over God sprak of tot God sprak,’ en daarom waren zijn woorden als vurige pijlen die altijd hun doel troffen.”

Sint Catharina van Siena, een derde orde dominicaanse, wordt vaak geciteerd met de woorden: “Wees wie God bedoeld heeft dat je bent en je zult de wereld in brand steken.”

Echter legde Petri uit dat een correctere vertaling van wat Sint Catharina in een brief in haar sterfdag schreef is: “Als je bent wie je behoort te zijn, zul je heel Italië in brand steken, en niet alleen daar.”

Ze schreef dit aan haar volgeling Stefano Maconi omdat ze “bezorgd was dat hij lauw was in zijn devotie en smeekte hem naar Rome te gaan om het vuur van goddelijke liefde daar aan te steken temidden van de onrust van schisma en ongeloof die de stad doormaakte,” zei Petri.

Sint Catharina van Siena sprak over het cultiveren van het “goddelijke vuur” als “het cultiveren van de liefde van God in iemands ziel,” legde hij uit.

“De manier waarop wij liefde cultiveren is door ons te verbinden met Christus in gebed, in studie, op het werk, thuis, en in elk ander moment van onze dag,” zei hij.

“Maar vooral wordt zo’n gemeenschap met Christus gevoed en versterkt door het ontvangen van het sacrament van de liefde — de heilige Eucharistie — waarin Degene die de liefde zelf is in ons komt en onze zielen aansteekt met liefde voor Hem en voor onze naaste.”

Dit verhaal werd voor het eerst gepubliceerd op 8 augustus 2019 en is bijgewerkt.