16 oktober 2025 – Zuster Maria van de Aankondiging. Foto: met dank aan Ewa Stackelberg
NCRegister – Bénédicte Cedergren
In een land dat bekend staat om zijn secularisme, valt het verhaal van zuster Maria van de Aankondiging op als buitengewoon – compleet met rozen van de kleine Bloem
GLUMSLÖV, Zweden – Toen de Zweedse filmregisseur Maud Nycander in 2007 haar documentaire Nunnan – De non – uitbracht, maakte de wereld voor het eerst kennis met Marta Cavallin, een jonge middelbare scholiere die in 1996, op 19-jarige leeftijd, had besloten om toe te treden tot een karmelietessenklooster in Glumslöv, Zweden, om haar leven aan God te wijden.
Daar, temidden van de stilte en eenzaamheid van het klooster, begon haar leven als zuster Maria van de Aankondiging.
De eerste documentaire kreeg al snel veel aandacht. De film legde niet alleen de ongewone en radicale keuze van een jonge vrouw in een seculiere omgeving vast, maar ook de diepgaande realiteit van het achterlaten van alles om een leven van gebed, afzondering en absolute gehoorzaamheid te omarmen.
De film onthulde ook de liefde en het verdriet van een familie wier geliefde dochter en zus ervoor gekozen had om voor God te leven.
De documentaire werd door 1,7 miljoen mensen bekeken op SVT, de nationale openbare televisiezender van Zweden, en won zowel Zweedse als internationale prijzen, zoals de Prix Italia.
Sindsdien zijn er 18 jaar verstreken.
In Zweden raakte het hart van het seculiere publiek en rezen er vragen: Hoe gaat het met Marta? Hoe voelt ze zich? Wat denkt ze nu? Is ze gebleven? — vragen die Nycander jaar na jaar ontving, via brieven en e-mails, van mensen over de hele wereld.
In de onlangs uitgebrachte vervolgdocumentaire, “Nunnan: 25 År i Kloster” — De non: 25 jaar in een klooster — onthult Nycander dat zuster Maria van de Aankondiging niet alleen is gebleven, maar nu ook als priorin floreert van hetzelfde karmelietenklooster in Zweden.
25 jaar eerder
Maud Nycander ontmoette Marta voor het eerst in 1996 toen ze bij SVT werkte aan een programma dat jonge mensen volgde die na de middelbare school verschillende wegen insloegen.
“Ik wist niet eens dat er karmelietenkloosters bestonden, of dat er zelfs kloosters waren die zo streng waren dat je ze nooit mocht verlaten”, vertelde Nycander aan de Register. “Ik kom uit een zeer seculier gezin, dus het was niet iets waar ik mee bekend was. Maar ik werd ongelooflijk nieuwsgierig naar Marta, naar haar keuze, haar overtuiging en hoe authentiek ze daarin was.“
Nycander herinnerde zich hoe de 19-jarige Marta veel vrienden op school had, een liefdevolle familie en veel dromen voor de toekomst, en merkte op: ”Ze was een jong meisje dat alles mee had, alle kansen op een goed leven. Het was die paradox die me erg in haar interesseerde.”
“Dat we het klooster binnen mochten, was bijna een raadsel”, herinnert Nycander zich, terwijl ze uitlegt hoe het was om een dag in het klooster te filmen toen Marta nog postulant was – iets wat haar daarna nooit meer werd toegestaan.
Nycander wilde meteen een documentaire maken, maar omdat het noviciaat een tijd van onzekerheid en bezinning is, “zei het klooster begrijpelijkerwijs ‘nee’.” Toch bleven zij en Marta door de jaren heen contact houden, aldus de Zweedse filmregisseur.
Zuster Maria van de Aankondiging en Maud Nycander. Foto: privé met toestemming
Uiteindelijk, vijf jaar nadat Marta het klooster was binnengegaan, mocht Nycander terugkeren om te filmen – maar deze keer alleen in de ontvangstkamer van het klooster.
“De eerste film gaat net zozeer over haar familie als over haarzelf”, legt de regisseur uit, terwijl ze beschrijft hoe de film schakelt tussen het rustige leven in het klooster en scènes uit het huis van de familie Cavallin, waar we Marta’s ouders en broers en zussen volgen, hun reacties toen en nu, hun verlangen en verlies, en soms tegenstrijdige gevoelens over Marta’s keuze.
De jongste broer, Emanuel, had het het moeilijkst. Hij was pas vijf toen zijn oudere zus, zijn tweede moeder, vertrok – ondanks zijn pogingen om haar tegen te houden door zich vast te klampen aan haar koffer. Jarenlang troostte hij zichzelf met de gedachte dat ze elkaar in de hemel zouden ontmoeten, waar ze “elke dag konden spelen, voor altijd en eeuwig”.
Een totale zelfgave
Zuster Maria van de Aankondiging groeide op in een groot katholiek gezin met negen kinderen en kende als kind geen saai moment.
“Ik was erg initiatiefrijk en levenslustig, en bedacht altijd allerlei plannen en projecten”, vertelde zuster Maria aan de Register. “Mijn belangrijkste plan was om veel kinderen te krijgen en mijn eigen huis te bouwen op de boerderij, en ik wilde boerin, politieagente of kleuterleidster worden – ik barstte gewoon van de mogelijkheden.”
Zuster Maria’s ouders, leden van de Derde Orde van de Karmelieten, waren “vurig in het geloof” en hadden een kapel gebouwd op hun boerderij – waar ze, met toestemming van de bisschop, het Heilig Sacrament hadden – en samen het getijdengebed en de rozenkrans baden.
Hun leven was diep katholiek, maar een religieus leven was nooit bij haar opgekomen – tot een zomer, toen een vrijwillig bezoek aan de Dochters van Maria alles veranderde.
“Ik herinner me dat ik dacht: ‘Dit is wat ik wil.’ Ik was zo gefascineerd door hun manier van leven en door hoe ze alles konden opgeven en zich volledig konden geven”, herinnert zuster Maria zich. “Tegelijkertijd las ik ook de autobiografie van de heilige Thérèse, en haar totale, brandende liefde voor Jezus maakte een enorme indruk op mij. Ze werd als het ware mijn beste vriendin.”
“Op dat moment”, voegde ze eraan toe, “was in zekere zin een besluit genomen, dat dit was wat ik wilde doen, en dat is nooit meer weggegaan.”
Aangetrokken door de spiritualiteit, radicaliteit en totale zelfgave van de karmelieten, en “heel graag zo snel mogelijk willen toetreden”, trad de 19-jarige Marta op 1 oktober 1997, op de 100e hemelse geboortedag van de heilige Thérèse, toe tot het karmelietenklooster.
Terugkijkend op haar eerste jaren in het klooster en de release van de eerste documentaire tien jaar na haar intrede, herinnerde zuster Maria zich hoe “velen op verschillende manieren zeer ontroerd waren, zowel gelovigen als niet-gelovigen, katholieken en niet-katholieken”, zowel “door de familie, de keuze, de radicaliteit ervan” als door de jonge leeftijd waarop ze haar roeping had gevonden.
“Het is gewoon zo ongelooflijk anders dan in ons geseculariseerde land”, mijmerde zuster Maria. “Het maakt gewoon geen deel uit van hun leven. Voor de meeste mensen bestaat God niet, althans niet in de praktijk. En plotseling vangen ze een glimp op van het eeuwige, van een andere wereld, van de hemel.”
‘Is ze er nog steeds?
Gedurende tientallen jaren werd de documentaire gebruikt in godsdienstlessen in heel Zweden. En jarenlang kreeg Nycander vragen van talloze studenten die wilden weten wat er daarna was gebeurd.
“Ik ben net als de meeste mensen”, gaf Nycander toe, “bang voor eenzaamheid en om mijn innerlijke zelf onder ogen te zien. Ik ben ontzettend dankbaar voor mijn familie en mijn kinderen.”
“De uitdaging om die dingen op te geven, om het daadwerkelijk te doen en dan zo’n levendig persoon als Marta te worden, is echt een mysterie”, voegde ze eraan toe. “Haar ontmoeten was ongelooflijk fascinerend voor mij en ja, het heeft bij mij tot een aantal zeer tot nadenken stemmende overwegingen geleid.”
In tegenstelling tot de eerste documentaire gaat de tweede dieper en verder dan het onderzoeken van Marta’s keuze en de gevolgen daarvan, om “dichter bij het christelijke mysticisme te komen en het te begrijpen”.
Nycander benadrukte dat er, ondanks het algemene gebrek aan geloof, “een verlangen naar iets” bestaat onder het Zweedse volk.
“Er is een sterke aantrekkingskracht naar wat er in religies bestaat, wat vaak is omgezet in oefeningen of dingen die bedoeld zijn om ‘ons een goed gevoel te geven’,” merkte Nycander op, waarbij ze yoga en mindfulness-oefeningen als bijzonder populair noemde.
Zuster Maria van de Aankondiging begroet haar nichtjes. Foto: privé met toestemming
“Maar Marta doet dit niet om zich goed te voelen. Ze doet het zelfs niet voor zichzelf. Wat Marta doet, doet ze voor iemand anders. Ze doet het voor ons”, zei Nycander. “En ik geloof dat dat mensen heel diep raakt.”
Nycander wees op de grote, gemengde menigte van gelovigen en niet-gelovigen die naar de film gingen, waaronder “verrassend veel jonge mensen”, en benadrukte: “Het is heel duidelijk dat er een sterke behoefte is om te discussiëren en na te denken over existentiële vragen en keuzes.”
“Ik voelde zelf dat de familie iets had wat ik misschien miste: een soort betrokkenheid bij existentiële vragen die in de huidige samenleving niet echt aanwezig is, in open gesprekken. En ik denk dat dat de reden is waarom er in Zweden zo’n enorme belangstelling voor de film is.”
Een verborgen leven van gebed
Het was voor zuster Maria, nu 47, geen vanzelfsprekende keuze om Nycander terug te laten komen om te filmen. Een deel van hun roeping is immers om “verborgen” te blijven, legde ze uit.
Zuster Maria bracht een jaar door met bidden om de filmregisseur terug te laten komen, waarbij ze de heilige Thérèse om twee rozen vroeg. Op een dag, na het voltooien van een noveen tot de Heilige Geest, kwam een van haar 43 neven en nichten naar haar toe met precies wat ze had gevraagd: twee rozen, vers geplukt uit de tuin.
Net als de eerste documentaire geeft de tweede kijkers een kijkje in het leven en geloof van de broers en zussen van zuster Maria, van wie velen diep zijn gevormd door de gebeden van hun karmelietenzuster. Sommigen die van het geloof waren afgedwaald, zijn teruggekeerd; iemand die graag wilde trouwen, heeft dat gedaan; en haar jongste broer, Emanual, nu 34, is aan een nieuw hoofdstuk in zijn leven begonnen.
“Veel mensen vroegen naar mijn kleine broertje, hoe het met hem was gegaan”, vertelde zuster Maria van de Aankondiging. “Nou, hij heeft via Catholic Match een katholieke vrouw uit de Verenigde Staten ontmoet. Nu woont hij in Texas en hebben ze vijf kinderen.”
Hoewel ze nog steeds de kans heeft om haar familie bij zeldzame gelegenheden te zien, speelt het leven van zuster Maria van de Aankondiging – en zal dat altijd zo blijven – zich in het klooster af, waar 13 zusters (waaronder drie novicen, een postulante en een aspirante) een rustig leven leiden dat in het teken staat van gebed.
Het klooster is ook een van de weinige plaatsen in het bisdom Stockholm waar de traditionele Latijnse mis mag worden gevierd, wat zuster Maria omschreef als “een geschenk en een zegen”.
Zuster Maria van de Aankondiging. Foto: privé met toestemming
Volgens haar zit er “een zekere explosieve kracht” in de Latijnse liturgie, iets wat duidelijk wordt als ze de jonge meisjes observeert die een mogelijke roeping overwegen: “Ze zijn er ofwel al diep mee bezig, ofwel heel open en vol verlangen wanneer ze ermee in aanraking komen.”
“Persoonlijk denk ik dat het mijn begrip van wat de mis werkelijk is, en ook mijn contemplatieve roeping, echt heeft verdiept”, legt zuster Maria uit. “Deze stille missen, de stilte – zelfs tijdens de gezongen liturgieën – laten alle aandacht op Onze-Lieve-Heer rusten. Het is gericht op zijn aanwezigheid, het haalt ons weg van onszelf en richt alles op God.”
Gesprekken en persoonlijke reflecties op gang brengen
Hoewel noch zuster Maria van de Annunciatie, noch Maud Nycander denken dat er een derde vervolgfilm zal komen, hopen beiden dat de twee documentaires gesprekken op gang zullen brengen, nieuwe reflecties zullen inspireren en een diepere ontmoeting met de mysteries van het geloof zullen stimuleren.
“Ik ben ontzettend nieuwsgierig”, gaf Nycander toe. “Ik zie dat zij iets hebben wat ik zelf in mijn leven mis. Kijk maar naar Marta – ze heeft gekozen voor eenzaamheid, maar op een dieper niveau heeft ze op een verrassend mooie manier contact met mensen buiten het klooster.”
“Alleen al het feit dat ze in het klooster zelfonderzoek doen en twee keer per dag nadenken over hoe ze hebben gehandeld en wat ze hebben gedacht”, voegde Nycander toe. “Stel je voor dat we dat allemaal zouden doen, wat een compleet andere wereld zouden we dan leven.”
Voor de toegewijde van St. Thérèse die karmelietes is geworden, leert haar hemelse vriendin wat zoekende zielen verlangen.
Zuster Maria benadrukte: “We zijn geschapen voor de hemel”, en voegde eraan toe: “Zelfs als ze zich daar niet bewust van zijn, resoneert het in hen onder het gewicht van wereldse zaken, en het wekt zeker een verlangen naar thuis.”
MEER INFORMATIE
Opmerking: Den Barmhärtiga Kärlekens Karmel — het Karmelietenklooster van Barmhartige Liefde — staat voor een aantal dringende renovaties om de gevel van het klooster en de grond rondom het hele klooster te saneren vanwege hoge PCB-waarden. Als u wilt doneren, lees dan meer: https://karmel.se/renovation/
Bénédicte Cedergren is associate producer voor EWTN News Nightly. Ze is Zweeds-Frans en groeide op in Stockholm. Na haar afstuderen aan de Universiteit van Stockholm met een graad in journalistiek, verhuisde Bénédicte naar Rome, waar ze een graad in filosofie behaalde aan de Pauselijke Universiteit van Sint-Thomas van Aquino. Ze zingt ook sacrale muziek en werkt als fotograaf. Bénédicte is gepassioneerd over het verspreiden van de waarheid en schoonheid van het katholieke geloof en deelt graag de getuigenissen van anderen en schrijft verhalen die boeien en inspireren.
Bron: https://www.ncregister.com/news/st-therese-devotee-became-a-carmelite-nun-sweden-movie – dd 1 oktober 2025
Vertaling: EWTN Lage Landen (HR)
Gerelateerd
