Strijden tegen euthanasie in Canada: Amanda Achtman is een millennial met een missie @AmandaAchtman
De ervaring van het bijstaan van haar grootvader in zijn laatste dagen leidde Achtman naar werk waarvan ze gelooft dat het een roeping is.
Zoe Romanowsky/CNA; Wereld; 5 november 2023
Toen de Canadese regering begon te praten over de legalisering van euthanasie voor mensen bij wie de dood “redelijkerwijs te voorzien” was, begon zich iets in haar te roeren, aldus de 32-jarige Amanda Achtman. Haar grootvader was toen midden 90 en voldeed aan de beschrijving.
“Er waren een paar momenten, tegen het einde van zijn leven, dat hij geconfronteerd werd met moeilijke weken en zei dat hij dood wilde”, herinnert Achtman zich. “Maar godzijdank kon geen enkele arts legaal toegeven aan iemands zelfmoordgedachten op zulke kwetsbare momenten. Geheel tot onze verbazing – ook de zijne – verbeterden zijn toestand en zijn perspectief aanzienlijk voor zijn dood op 96-jarige leeftijd.”
Achtman zei dat zij en haar grootvader een gedenkwaardig laatste bezoek konden hebben dat “haar karakter smeedde en een van de grootste geschenken werd die hij me ooit gaf”.
De ervaring om haar grootvader nabij te zijn in zijn laatste dagen leidde Achtman naar werk waarvan ze gelooft dat het een roeping is. Op 1 augustus lanceerde ze een veelzijdig cultureel project genaamd ‘Dying to Meet You’, dat probeert “onze gesprekken en ervaringen rond lijden, dood, betekenis en hoop te vermenselijken”. Deze missie wordt bereikt door een mix van interviews, korte films, gemeenschapsevenementen en gesprekken.
“Dit culturele project is mijn belangrijkste missie en ik ben dankbaar dat ik er het grootste deel van mijn energie aan kan wijden,” vertelde Achtman aan CNA.
Beginjaren
Achtman is geboren en getogen in Calgary, in Alberta, Canada. Ze groeide op in een Joods-katholiek gezin met, zei ze, “een sterke gehechtheid aan deze twee tradities die de teneur vormen van mijn volledige persoonlijkheid.”
Haar Pools-Joodse grootvader, met wie ze als jongvolwassene een zeer hechte band had, was atheïst geworden vanwege de Holocaust en daagde haar altijd uit om de grote vragen van sterfelijkheid en moraliteit onder ogen te zien.
“Een van de manieren waarop ik dit deed, was door mee te reizen op de Holocaust studiereis van de March of Remembrance and Hope (Mars van Herdenking en Hoop) naar Duitsland en Polen toen ik 18 was,” zei Achtman. “Mijn ervaringen met het luisteren naar de verhalen van Holocaustoverlevenden en ‘Rechtvaardigen onder de Volkeren’ hebben ontegenzeglijk mijn morele verbeelding gevormd en mij een diep gevoel van persoonlijke verantwoordelijkheid bijgebracht.”
Kort na de dood van haar grootvader ontdekte Achtman een nieuw Engelstalig masterprogramma in filosofische studies van Johannes Paulus II aan de Katholieke Universiteit van Lublin in Polen.
“Onmiddellijk had ik het gevoel dat God tegen me zei: ‘Verlaat je land en ga naar het land dat ik je zal laten zien – het is Polen.’ Op dat moment waren de belangrijkste dingen die ik over Polen wist dat de Holocaust daar grotendeels was uitgevoerd en dat de heiligen Johannes Paulus II, Maximiliaan Kolbe en Faustina daar vandaan kwamen,” legde Achtman uit. “Ik wilde ondergedompeld worden in een land van heiligen, helden en martelaren om serieus te overwegen waar mijn leven eigenlijk over gaat en hoe ik het vrijgevig zou kunnen besteden in dienst van het voorkomen van ontmenselijking en het trouw verdedigen van de heiligheid van het leven in mijn eigen context.”
De opkomst van euthanasie in Canada
In 2016 legaliseerde de Canadese regering euthanasie in het hele land. Het criterium om gedood te worden in een ziekenhuis was goed voorgelichte instemming van een volwassene die geacht werd een “ernstige en ongeneeslijke aandoening” te hebben.
“De doodswens moest schriftelijk worden vastgelegd ten overstaan van twee onafhankelijke getuigen na een verplichte bedenktijd. En de toestemming kon op elk moment voor de dodelijke injectie worden ingetrokken,” legde Achtman uit.
Toen, in 2021, begon de Canadese regering deze waarborgen te schrappen. “De wetswijziging hield in dat er nog maar één getuige nodig was, dat het mogelijk werd de noodzaak van definitieve toestemming weg te wuiven en dat er in veel gevallen geen bedenktijd meer was”, vertelde Achtman aan CNA.
“Bovendien werd er een nieuw ‘spoor’ uitgevonden voor ‘personen van wie de natuurlijke dood redelijkerwijs niet te voorzien is’. Dit betekende dat Canadezen met een handicap een groter risico liepen op een vroegtijdige dood door euthanasie. Toen de dood door een arts eenmaal werd gezien als een mensenrecht, was er praktisch geen grens meer aan wie er ‘voor in aanmerking kwam’. Zolang doden gezien wordt als een legitiem middel om lijden te elimineren, is er geen grens aan wie er risico loopt.”
Euthanasie – nu medische hulp bij het sterven (MAiD) genoemd in Canada – zal op 17 maart 2024 verder worden uitgebreid naar mensen wier enige onderliggende aandoening een “geestelijke ziekte” is. Vorig jaar getuigde Dr. Louis Roy van het Quebec College of Physicians and Surgeons voor een speciale gezamenlijke commissie dat zijn organisatie vindt dat euthanasie moet worden uitgebreid naar kinderen met “ernstige misvormingen” en “ernstige en zware syndromen”.
De cultuur vernieuwen
Achtman volgde de debatten rond het levenseinde in Canada en wilde een manier vinden om “een juiste reactie op de realiteit van lijden en dood in ons leven” te herstellen.
“Feit is dat onze sterfelijkheid deel uitmaakt van wat het leven waardevol maakt, onze relaties de moeite waard maakt om te koesteren en het de moeite waard maakt om ons leven uit liefde te geven. Daarom moeten we dood en sterven cultureel vernieuwen en ons begrip van de betekenis ervan voor de menselijke conditie herstellen.”
Op 1 januari 2021 nam Achtman zich voor om een jaar lang elke dag over de dood te bloggen op een manier die “hoopvol en opbouwend” was.
Het was uiteindelijk erg vruchtbaar voor Achtman persoonlijk, maar ze zei dat “het ook een verrassend aantal mensen raakte en hen inspireerde om concrete acties te ondernemen in hun eigen leven die ik niet had kunnen voorzien.”
De ervaring, zei Achtman, deed haar beseffen dat het mogelijk is om bij te dragen aan culturele vernieuwing door middel van dingen als bezoeken aan coffeeshops, informele interviews, posten op sociale media, te gast zijn bij podcasts en webinars, het organiseren van gemeenschapsevenementen en het maken van video’s.
“Eigenlijk zijn er talloze praktische en gewone manieren waarop we de cultuur kunnen vermenselijken – waar we ook zijn en wat we de rest van de tijd ook doen.”
Het sterven van verlangen om jou te ontmoeten-project
Wat betreft de missie van Dying to Meet You vertelde Achtman aan CNA dat “God twee hoofddoelen in mijn hart heeft gelegd: het voorkomen van euthanasie en het aanmoedigen van hoop” en voegde eraan toe dat “het doel van dit culturele project is om ons culturele gesprek en engagement rond lijden, dood, zingeving en hoop te verbeteren door middel van een mix van interviews, schrijven, video’s en evenementen.”
Achtman zei dat het project een experiment is in de thema’s waar paus Franciscus vaak over spreekt – ontmoeting, begeleiding, naar de periferie gaan en bijdragen aan een meer broederlijke geest.
“Er is een sterke basis voor verzet tegen euthanasie in bijna alle religies en culturen, traditioneel gezien,” zei Achtman. “Mede door mijn eigen opvoeding in een joods-katholiek gezin, ben ik gepassioneerd over hoe de culturele rijkdom van zo’n pluraliteit aan tradities in Canada onze waarde van al het menselijk leven kan versterken en verrijken.”
Om dat te bereiken is een van de projecten waar Achtman aan werkt, een korte film over het levenseinde vanuit een inheems perspectief, die half november uitkomt.
“Het is niet zozeer dat we een cultuur van de dood hebben, maar we lijken nu een dood zonder cultuur te hebben,” zei Achtman, die hoopt dat haar inspanningen zullen helpen om dat te veranderen.
Een inspirerend thuisevenement
Afgelopen 23 september organiseerde Achtman in haar woonplaats Calgary een open dag met de titel “De Kerk als Expert in Menselijkheid”, die plaatsvond in de kathedraal van Calgary, de Cathedral Hall en het Catholic Pastoral Centre. s Ochtends was er een tentoonstellingsruimte met 18 tafels met vormen van dienstwerk uit het hele bisdom die het beste werk verrichten op het gebied van lijden, dood, rouw en zorg. In de middag waren er drie panelpresentaties.
De eerste panelpresentatie betrof katholieken met verschillende culturele achtergronden die spraken over gastvrijheid en begeleiding in hun respectievelijke tradities. Aan het woord kwamen een Filippijnse diaconale kandidaat, een Oekraïense lekenvrouw die met vluchtelingen werkt, een oudere inheemse vrouw die een gemeenschapsleider is en een Irakese katholieke priester.
Het tweede panel heette “Vertel me over het uur van de dood”, waar deelnemers hoorden van twee artsen, een priester en een voormalig pastoraal werker.
Het derde panel richtte zich op pauselijke documenten over dood, hoop en eeuwig leven. Een Poolse dominicaanse zuster die veel met ouderen heeft gewerkt, sprak over de “Brief aan de Ouderen” van Johannes Paulus II (Red.voor de gehele brief zie link, met dank aan RKDocumenten.nl).
Later werd er een avondprogramma gehouden in de katholieke kathedraal van Calgary met zeven korte getuigenissen van verschillende sprekers die “narratief werden omkaderd als echo’s van de Zeven Laatste Woorden van Christus”. Onder de sprekers bevonden zich een door particulieren gesponsorde christelijke vluchteling uit het Midden-Oosten, een kernlid van L’Arche met een handicap en een jonge vader wiens dochter slechts 38 minuten leefde. Daarna gaf de bisschop van Calgary, William McGrattan, catechese over het Anima Christi-gebed, met speciale nadruk op de regel “In uw wonden, verberg mij”.
“De dag was zeer inspirerend en wekte in de lokale kerk het vertrouwen dat de kerk inderdaad een expert is in menselijkheid, in staat om Christus te ontmoeten in iedereen die lijdt met een blik van liefde en de standvastige toezegging ‘Ik zal je niet verlaten’,” vertelde Achtman aan CNA.
Onze levens zijn niet helemaal van onszelf
Velen geloven dat euthanasie barmhartige zorg is voor mensen die lijden. Zouden we niet in staat moeten zijn om met ons eigen leven te doen wat we willen? En kan lijden enige betekenis hebben voor iemand die niet in God gelooft?
Achtman zei dat deze vragen haar herinneren aan iets wat Moeder Teresa zei: “Als we geen vrede hebben, is dat omdat we vergeten zijn dat we elkaar toebehoren,” evenals het citaat van John Donne “De dood van elke mens vermindert mij, want ik ben betrokken bij de mensheid”.
“Ons leven is niet helemaal van onszelf en hoe we leven en sterven beïnvloedt de gemeenschap waartoe we behoren,” zei Achtman. “Dat is geen religieus argument, maar een empirische observatie over het menselijk leven. Als iemand banden mist en geen familie en sociale steun heeft, dan is dat de crisis waarop het gepaste antwoord aanwezigheid en hulp is – niet verlating of een versnelde dood. Zoals een van mijn helden, pater Alfred Delp, het uitdrukte, doet een lijdend persoon een voortdurend beroep op je innerlijke adel, op je vermogen tot opoffering en om lief te hebben. Mis die kans niet.”
De missie gaat door
Achtman organiseerde ook een “Mis van je Leven”, een speciale zondagsmis voor bewoners van een plaatselijk bejaardentehuis, op 15 oktober.
“Ik werd geïnspireerd door een citaat van Dietrich von Hildebrand, die zei: ‘Waar iets Christus bekend maakt, daar kan niets mooi genoeg zijn’,” zei Achtman. “Door die geest toe te passen op deze mis, hebben we hem zo uitgebreid mogelijk gemaakt om de senioren te laten zien dat ze die moeite waard zijn.”
Achtman produceerde onlangs ook een korte film van vier minuten over een 88-jarige vrouw genaamd Christine die een tatoeage liet zetten met de tekst “Don’t euthanize me”.
In 2023-2024, zo vertelde Achtman aan CNA, verblijft ze steeds drie maanden lang in vier verschillende Canadese steden “om verschillende geloofs- en culturele gemeenschappen te versterken in hun taak om euthanasie te voorkomen en hoop te stimuleren”. Ze begon in haar woonplaats Calgary en gaat deze maand naar Vancouver.
Naast haar werk voor het Dying to Meet You project doet Achtman aan onderricht in ethiek en cultureel engagement met Canadian Physicians for Life en werkt ze aan het promoten van de personalistische traditie met het Hildebrand Project.
Ze is te vinden op DyingToMeetYou.com en op X @AmandaAchtman.
Vertaling: EWTN Lage Landen (AV)
Wilt u meer lezen over of horen over Millenials zoals Amanda en andere vormen van ‘Apostolaat‘? klik dan hier, of gebruik een van de tags onder- of bovenaan dit artikel
231107 | [XLS000] |
