27 november 2025 – Paus Leo XIV met de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan in Ankara, Turkije. Foto: Vatican Media
Vaticaanstad, 15:25 uur (CNA).
Paus Leo XIV opende zijn eerste internationale reis op donderdag met een krachtige oproep tot eenheid, hernieuwde dialoog en een verwerping van de wereldwijde neiging naar verdeeldheid en geweld.
In de Turkse hoofdstad Ankara sprak hij op 27 november tijdens zijn officiële welkom door president Recep Tayyip Erdoğan en zei hij te hopen dat Turkije “een bron van stabiliteit en toenadering tussen volkeren” kan zijn en dienstbaar kan zijn aan de zaak van een “rechtvaardige en blijvende vrede.” Hij beschreef het land als “onlosmakelijk verbonden met de oorsprong van het christendom” en een land dat uitnodigt tot een broederschap “die verschillen erkent en waardeert.”
Hij begon aan een reis van zes dagen die hem ook naar Libanon zal brengen en zei dat de volkeren van de regio kunnen helpen herinneren aan de wereld dat vrede, menselijke waardigheid en broederschap “de enige zekere fundamenten zijn voor onze gemeenschappelijke toekomst.”
Het enorme presidentieel paleis waar hij sprak, is sinds de opening door Erdoğan in 2014 een symbool geworden van Turkije’s hedendaagse politieke autoriteit. Het paleis werd gebombardeerd tijdens een mislukte staatsgreep in 2016, maar blijft de zetel van waaruit Erdoğan het binnen- en buitenlandse beleid van het land vormgeeft. Voor zijn ontmoeting met Erdoğan bracht de paus zijn eerbetoon bij het graf van Mustafa Kemal Atatürk, de oprichter en eerste president van de Turkse Republiek.
In zijn toespraak ter verwelkoming van Leo prees Erdoğan de culturele openheid en interreligieuze harmonie van de Turkse samenleving en de inzet van zijn land voor vrede en humanitaire hulp, waarbij hij verwees naar de opvang van vluchtelingen uit Syrië’s lange burgeroorlog.
In zijn rede verwierp de paus de mentaliteit van “macht is recht” en riep op tot een vernieuwde “cultuur van ontmoeting” als tegenwicht tegen wat hij beschreef als een groeiende “globalisering van onverschilligheid.” Rechtvaardigheid en barmhartigheid, zei hij, moeten het politieke en sociale leven leiden. Hij waarschuwde ook dat kunstmatige intelligentie het risico loopt bestaande ongelijkheden te verdiepen omdat het “gewoon onze eigen voorkeuren reproduceert” en deed een oproep tot samenwerking om “de schade die al is aangericht aan de eenheid van onze menselijke familie te herstellen.”
Hij herinnerde aan de beschrijving van zijn voorganger van de hedendaagse conflicten als “een wereldoorlog die versnipperd wordt gevoerd,” en waarschuwde: “We mogen hier niet aan toegeven! De toekomst van de mensheid staat op het spel.” Het Vaticaan wil samenwerken met alle landen die zich inzetten voor de integrale ontwikkeling van elk individu.
Turkije noemde hij een “knooppunt van gevoeligheden” en benadrukte dat de sociale vitaliteit van het land afhangt van pluraliteit. “Uniformiteit zou een verarming zijn,” zei hij, en waarschuwde dat gemeenschappen tegenwoordig het risico lopen “gepolariseerd en verscheurd te raken door uiterste posities.” Reflecterend op het symbool van zijn reis — een brug over de Dardanellen — zei hij dat deze niet alleen een verbinding vormt tussen Azië en Europa, maar ook een diepere oproep tot eenheid: “Het verbindt Turkije met zichzelf.”
Paus Leo herinnerde zich Sint Jan XXIII, lokaal bekend als de “Turkse paus” omdat hij bijna tien jaar als diplomaat van het Vaticaan in Turkije werkte voordat hij tot paus werd gekozen en zich inzette om te zorgen dat katholieken niet gemarginaliseerd werden in de vroege decennia van de republiek. In navolging van de leer van de heilige verwierp Leo isolationisme als “een valse logica.” Hij belichtte ook de bijdragen van vrouwen aan de samenleving en het internationale leven en benadrukte het belang van het gezin, waar “zonder de ‘ander’ geen ‘ik’ bestaat.”
Met het oog op de 1700ste verjaardag van het Concilie van Nicaea, de voornaamste reden voor zijn bezoek dat onder meer oecumenische ontmoetingen en erediensten met Oosters-Orthodoxe leiders zal omvatten, zei de paus dat deze historische bijeenkomst uit de 4e eeuw nog steeds spreekt over ontmoeting en voortdurende dialoog.
Turkije heeft in recente jaren een rol gespeeld in verschillende regionale conflicten, waaronder betrokkenheid bij de Syrische oorlog en steun aan Azerbeidzjan in het conflict met Armenië. Tegelijkertijd heeft Ankara deelgenomen aan diplomatieke inspanningen, waaronder bemiddeling tussen Rusland en Oekraïne en invloed op wapenstilstandsbesprekingen met Hamas.
Paus Leo zou na zijn toespraak per vliegtuig doorgaan naar Istanbul en had geen verdere openbare evenementen gepland voor donderdag.
Gerelateerd
