Sint Monica-project steunt ouders van kinderen die het katholieke geloof verlieten

29 september 2025 – De kleurpotloodtekening van de heilige Monica die haar tranen opvangt in haar handen en ze aan God geeft, inspireert velen. Foto: copyright Sondra Jonson

De clubs, ook bekend als Masses and Tears, (‘Missen en tranen’) helpen gezinnen om de moeder van de heilige Augustinus na te volgen.

Features, Matthe w McDonald – Ongeveer 15 jaar geleden had pater Jay Buhman midden in de nacht een gesprek met een oudere man dat hem diep raakte. De man, ongeveer 80 jaar oud, was naar de Kathedraal van de Verrezen Christus in Lincoln, Nebraska gekomen voor zijn gebruikelijke uur van Eucharistische Aanbidding, dat begon direct nadat het dienstuur van de priester was afgelopen. De man vertelde over zijn volwassen dochter die was gestopt met het praktiseren van het katholieke geloof en die onlangs online tegen de katholieke kerk tekeer was gegaan.

Het is een veelvoorkomende situatie voor katholieke gezinnen in de Verenigde Staten, waar ongeveer een achtste van alle volwassenen in het land zich identificeert als voormalig katholiek, volgens een eerder dit jaar gepubliceerd onderzoek van het Pew Research Center. Dit bekende fenomeen is het onderwerp van aangrijpende gesprekken in parochiekerken en heeft geleid tot het ontstaan van gebedsgroepen en steungroepen.

“Hij stortte in feite gewoon in, daar in het middenpad van de aanbiddingskapel”, vertelde pater Buhman aan het Register, “zodat je echt zijn diepe liefde voor de Eucharistie en onze Heer kon zien, en ook voor zijn dochter, maar vooral zijn verdriet dat zij niet zag wat hij zag.” Pater Buhman wist niet wat hij moest zeggen. “Het antwoord ‘Blijf gewoon bidden’ leek me erg oppervlakkig en leeg”, zei hij. “In de context van dit alles voelde het gewoon als ontoereikend.”
Een paar jaar later kwam de priester op een idee: een devotie speciaal bedoeld voor katholieken die verlangen naar (bekering van) een familielid dat van het geloof is afgedwaald.

Het St. Monica Project, ook bekend als Masses and Tears (‘Missen en tranen’), is vernoemd naar de Noord-Afrikaanse vrouw uit de vierde eeuw, wier jarenlange gebeden voor haar eigenzinnige zoon niet alleen tot zijn doop leidden, maar ook tot zijn priesterwijding, bisschopswijding, en zijn ontwikkeling tot theoloog en kerkleraar. De heilige Augustinus, die een groot deel van zijn adolescentie en jonge volwassenheid doorbracht in seksuele immoraliteit en filosofische dwaling, beschreef zijn uiteindelijke bekering tot het katholieke geloof (in zijn boek Belijdenissen) als voortkomend “uit het bloeden van zijn moeders hart, door haar tranen die dag en nacht vloeiden”.

Voor de devotie gaf pater Buhman een kunstenaar de opdracht een afbeelding te maken van de heilige Monica die tranen in haar handen opvangt en ze aan God geeft. Hij schreef een gebed voor de terugkeer van afvallige dierbaren en voor degenen die verlangen naar hun terugkeer, en hij moedigde mensen ook aan om missen te laten opdragen voor degenen die zijn afgedwaald.
“Ik was gewoon op zoek naar iets dat hun volharding zou aanmoedigen, om vervuld te zijn van vertrouwen en zekerheid dat God aan het werk is”, vertelde pater Buhman aan het Register.

Veelvoorkomend probleem

Ongeveer 43% van de Amerikanen die katholiek zijn opgevoed, “identificeert zich niet langer als katholiek”, volgens een enquête van februari 2025 door het Pew Research Center. En hoewel sommige bisdommen grote aantallen bekeerlingen zien, zoals het Register eerder dit jaar meldde, houden die cijfers geen gelijke tred met het aantal volwassenen dat de katholieke kerk verlaat.
“Tegenover elke volwassene in de VS die katholiek is geworden na een opvoeding in een andere religie of zonder religie, staan 8,4 volwassenen die zeggen dat ze katholiek zijn opgevoed, maar zichzelf niet langer als katholiek beschouwen”, zo blijkt uit het Pew-onderzoek.

Een van de grootste demografische groepen in de Verenigde Staten bestaat uit ex-katholieken.
“Iedereen heeft er wel een paar in zijn familie”, zegt Alison Schieber uit St. Joseph, Missouri, die twee volwassen zonen heeft die zich van de Kerk hebben afgekeerd. “Dat is triest. We bloeden dood.”
Schieber is een van de oprichters van de St. Monica Club van haar parochie, die twee keer per maand op maandag om 18.20 uur bijeenkomt in de St. James Catholic Church in St. Joseph.

Een andere oprichtster, Sarah Murray, die bidt voor een familielid dat al meer dan twintig jaar niet meer gelooft, zegt dat de groep samen de rozenkrans bidt voor hun dierbaren en voor priesters, in de hoop dat zij hun dierbaren in de toekomst weer met de Kerk zullen verzoenen.
Ze zegt dat soortgelijke groepen zijn opgericht in Kansas, Iowa en Kentucky. “En het is prachtig omdat het actueel, urgent en epidemisch is”, zei Murray. Schieber zei dat ze vergelijkbare groepen kent bestaande uit boekenclubs en discussiegroepen van praktiserende katholieken die zich zorgen maken over hun verloren schapen. “Maar ik ben klaar met discussiëren. Ik moet gewoon bidden”, zei Schieber, die lid is van vier gebedsgroepen voor dit doel en wier dagelijkse routine de mis en alle twintig tientjes van de rozenkrans omvat. “Want ik haal mijn kinderen niet terug. God doet dat.”

Genezing voor degenen die bidden

Katholieke geestelijken die met The Register spraken, beschreven een scala aan emoties die ouders die te maken hebben met afvallige volwassen kinderen doormaken, waaronder schuldgevoelens (“Wat had ik anders moeten doen?”), verwijten (“Wat had de katholieke school waar ik mijn kinderen naartoe stuurde anders moeten doen?”) en frustratie (“Waarom duurt het zo lang voordat mijn kinderen terugkomen?”).
“Het programma van pater Buhman geeft geen antwoord op de vraag waarom het is gebeurd. Ik denk dat hij gewoon op een zeer liefdevolle, pastorale manier contact zoekt om troost en spirituele steun te bieden aan ouders die kinderen hebben die zijn afgedwaald”, aldus bisschop James Conley, die leiding geeft aan het bisdom Lincoln, waar pater Buhmans huidige parochies, All Saints in Holdrege en St. John in Smithfield, onder vallen.

“Het is natuurlijk verschrikkelijk voor ouders om mee te leven. Maar uiteindelijk heeft God alles in handen. We moeten hoop hebben en bidden dat God hen uiteindelijk tot zich zal roepen. En misschien zijn het wel onze gebeden die daarvoor zorgen”, aldus bisschop Conley. “We moeten erop vertrouwen dat God onze gebeden hoort en met vertrouwen bidden dat hij voor zijn kinderen en onze kinderen zal zorgen.”

Sondra Jonson, de kunstenares die de afbeelding van de heilige Monica met ongeveer 15 kleurpotloden heeft gemaakt, vertelde het Register dat zij ook de devotie heeft gebeden. Zij heeft drie volwassen zonen, waaronder één die meer dan twaalf jaar van de kerk afgedwaald was voordat hij terugkwam.
Toen pater Buhman haar belde om haar te vragen het beeld te maken, voelde zij zich onmiddellijk aangetrokken tot zijn nadruk op het laten opdragen van missen voor de verloren schapen.
“Tot wie kun je je wenden? Het is bijna onmogelijk om een kind te overtuigen dat zich van de Kerk heeft afgekeerd. Als je ruzie maakt, jaag je ze alleen maar verder weg”, zei Jonson. “Als je een mis voor hen laat opdragen, leg je ze echt in Gods handen.”

Ze zei dat bidden voor persoonlijke bekering essentieel is als je bidt voor de bekering van iemand anders.
“Jij bent degene die kan veranderen. Je kunt niemand anders veranderen“, zei Jonson. ”Je hebt de neiging om geobsedeerd te raken als je weet dat iemand anders een richting inslaat die waarschijnlijk steeds slechter zal worden. Dit in Gods handen leggen is waarschijnlijk een van de beste dingen die je kunt doen.”

Wat betreft de afbeelding: haar favoriete deel zijn de stralen van de Eucharistie die de heilige Monica omhullen terwijl ze naar haar handen kijkt en haar tranen probeert te bedwingen.
“Ik vind het een mooi idee dat ze gehuld is in het licht dat uitgaat van het Heilig Sacrament, maar dat ze dat zelf niet weet en dat waarschijnlijk niemand anders het kan zien”, aldus Jonson. “Ik vind het een mooie boodschap: dat God ons soms juist vasthoudt op het moment dat we het gevoel hebben dat Hij het verst van ons verwijderd is.”

Kans, geen ramp

Pater Buhman zegt dat hij ouders aanmoedigt om de situatie van hun afvallige kinderen niet zozeer als een last te zien, maar als een kans, net zoals hij de heilige Monica niet ziet als een heilige die ook te maken had met familieproblemen, maar als een vrouw die een heilige werd vanwege de manier waarop ze met die familieproblemen omging. “Als we geen goed begrip hebben van onbeantwoorde gebeden, staat dat onze eigen relatie met de Heer in de weg”, aldus pater Buhman.

“Ik zou willen stellen dat Monica’s heiligheid voortkwam uit haar gebed voor Augustinus. Monica is gewoon een gewone vrouw en moeder die door dit proces buitengewoon werd: God heeft haar door dit proces heilig verklaard”, zei hij. Een belangrijk resultaat van de gebeden van de St. Monica-groepen is het effect op de mensen die ze uitspreken, van wie de meesten al praktiserende katholieken zijn, maar zich er meer van bewust worden dat ook zij genezing nodig hebben.

“We beseffen dat het een manier was waarop God ons hart verzachtte, om dichter bij Hem te komen, zelfs terwijl we bezig waren om de verloren zonen in onze families thuis te brengen”, zei Murray.
“Ik denk aan Simon van Cyrene die Jezus hielp zijn kruis te dragen. We bidden dus niet alleen voor de verloren zonen en hun priesters. We bidden ook voor de mensen die pijn hebben omdat hun geliefde weg is, en we moeten voor hen Simon van Cyrene zijn”, aldus Murray.

Kleine stapjes

Op de derde woensdag van de maand worden kerkgangers van de Holy Angels Catholic Church in Basehor, Kansas, aangemoedigd om de namen van hun geliefden die zijn afgedwaald, in een boek te schrijven op de ambo voor het altaar. Tijdens de mis van 8 uur ’s ochtends en daarna worden er speciale gebeden voor hen uitgesproken, aldus pastoor Richard McDonald. “We hebben allemaal familie van wie we houden, maar die om wat voor reden dan ook nu van het geloof zijn vervreemd, en andere vrienden voor wie het licht van Christus is gedoofd”, vertelde pater McDonald telefonisch aan The Register.
Hij zei dat hij heeft gezien dat de gebeden “een echt gevoel van vrede” geven aan mensen die naar de mis komen.

“Voor hen is het alsof ze denken: ‘Ik ben niet de enige die bidt’”, aldus pater McDonald.
In een parochie in Falmouth, Maine, was Lisa Agren geschokt toen 35 vrouwen op kwamen dagen voor een nieuwe, zelfstandige St. Monica Club die ze in december 2023 had opgericht – met tegenzin, want spreken in het openbaar en een bijeenkomst leiden liggen ver buiten haar comfortzone. Ongeveer 20 dames komen nu elke maand naar een bijeenkomst van een uur die begint met gebed en een reflectie op de Belijdenissen van de heilige Augustinus, gevolgd door de rozenkrans en een gebedskrans voor de heilige Monica. Elke deelnemer wordt uitgenodigd om gebedsintenties op een stukje papier te schrijven, die vervolgens in een hoed worden gestopt, waaruit elke vrouw er een trekt en gedurende de volgende maand voor die intentie bidt.

“De dames vinden dat erg leuk. Ze hebben het gevoel dat ze een directere band met elkaar hebben”, aldus Agren, die in Cumberland woont en vrijwilligerswerk doet bij de Parish of the Holy Eucharist, een parochie die vier kerken in de omgeving omvat. Aan het einde worden de deelnemers uitgenodigd om goed nieuws op spiritueel gebied te delen. De generatiegebonden afname van de betrokkenheid bij de katholieke Kerk is ook zichtbaar in Agren’s eigen familie.

Ze groeide op in de jaren zestig en zeventig, als een van zeven kinderen, die allemaal nog steeds naar de kerk gaan. Maar van haar eigen vijf kinderen, die allemaal in de dertig zijn, is er momenteel slechts één praktiserend katholiek. Agren, die bidt voor haar kinderen en voor haar niet-katholieke echtgenoot, zegt dat ze nog geen bekeringen heeft gezien, maar dat ze wel enige beweging heeft opgemerkt sinds ze de St. Monica Club is begonnen.

Een niet-praktiserende zoon die gescheiden is, reageerde positief, niet boos, toen ze hem voorzichtig voorstelde om een nietigverklaring van de Kerk aan te vragen, waardoor hij in de toekomst vrij zou zijn om in de kerk te trouwen. Een niet-praktiserende dochter was verbaasd toen ze ontdekte dat haar moeder een groep was begonnen om te bidden voor de bekering van haar kinderen en vroeg of ze de volgende keer dat ze in Maine is, naar een bijeenkomst mag komen.

“Ik heb een paar veranderingen gezien binnen mijn familie”, zei Agren. “Ik moet mezelf er steeds aan herinneren dat het Gods tijd is. “Daar ben ik niet goed in”, zei ze. “Ik moet aan mijn geduld werken.”