Interview met bisschop Rob Mutsaerts: ‘In 2000 jaar nog nooit zoveel verzet gezien.’

“In 2000 jaar hebben we nog nooit zoveel mensen gezien die zich verzetten tegen een Romeinse verklaring” @Infovaticana

Redactie: Monseigneur Rob Mutsaerts, de bisschop die meer bekend is buiten de Lage Landen dan in zijn eigen Nederland, spreekt bemoedigende woorden in het interview met de journalist Javier Arias van het Spaanse katholieke mediaplatform uit Madrid.

Door Javier Arias : 27 februari, 2024 – INTERVIEWS / UNIVERSELE KERK

Velen van u zullen Rob Mutsaerts, hulpbisschop van ‘s-Hertogenbosch (Nederland), al kennen. We hebben het op deze pagina’s al verschillende keren over hem gehad.

Bisschop Mutsaerts verdedigt de katholieke doctrine vanuit Noord-Europa onverschrokken en moedig via zijn persoonlijke blog. In de afgelopen maanden heeft deze Nederlandse bisschop stelling genomen tegen Fiducia Supplicans, bisschop Strickland verdedigd, die een paar maanden geleden door paus Franciscus werd ontslagen en kritiek geuit op de ontwikkeling van de Synode over Synodaliteit.

We maken moeilijke tijden door binnen de Kerk. Hoe zou u de tijden omschrijven die de Kerk nu doormaakt?

Bisschop Mutsaerts: De tijden zijn buitengewoon verwarrend. Een van de belangrijkste taken van de paus is het scheppen van helderheid daar waar onduidelijkheid heerst. Paus Franciscus is selectief in het beantwoorden van vragen (sommige ‘dubia’ worden nimmer beantwoord, sommige terstond), en daar komt bij dat zijn antwoorden meer dan eens voor meerderlei uitleg vatbaar zijn, hetgeen verdeeldheid creëert. Denk aan Amoris Laetitia. Is het toegestaan dat iemand die niet in staat van genade is de H.Communie ontvangt? Het eenduidige antwoord van de Kerk is altijd een eenduidig ‘nee’ geweest. Amoris Laetitia bevat veel uitspraken die door hun vaagheid of dubbelzinnigheid interpretaties mogelijk maken die in strijd zijn met het geloof of de moraal, of die een bewering suggereren die in strijd is met het geloof en de moraal.

Op uw blog heeft u zich heel duidelijk uitgesproken tegen Fiducia Supplicans. Ziet u een mogelijkheid dat de Kerk in de toekomst een verdere stap in die richting zet?

Ook Fiducia Supplicans is problematisch. Kan een priester zondaars zegenen? Uiteraard. Kan hij zonde zegenen? Uiteraard niet. Het is op dit punt dat Fiducia Supplicans de mist ingaat. Fiducia Supplicans zegt dat homoseksuele paren gezegend kunnen worden. Dit is expliciet in strijd met de leer van de katholieke Kerk. Fiducia Supplicans is niet voor niets controversieel. Het helpt niet dat kardinaal Fernandez naar aanleiding van de kritiek een kunstmatig onderscheid maakt tussen een ‘stel’ en hun ‘verbintenis’. Het ‘homopaar’ zou je wel kunnen zegenen, maar hun ‘verbintenis’ niet, hetgeen onzinnig is. Immers, het is een stelletje omdat zij een verbintenis zijn aangegaan. Wat ook niet helpt is de uitspraak van paus Franciscus dat priesters in gevangenissen ook de grootste criminelen kunnen zegenen. Ja, dat klopt, maar we zegenen niet hun activiteiten. Ik kan dieven zegenen, maar niet hun activiteiten. Ik kan homoseksuelen zegenen, maar niet hun verbintenis.

Ik sluit niet uit dat paus Franciscus verdere stappen zet in de door hem ingeslagen richting. Maar we weten ook dat daar waar geen continuïteit is, er een breuk is met de Traditie. Dat hebben we in 2000 jaar niet eerder gezien. Een volgende paus zal het nodige te herstellen hebben. Dat er sprake is van een breuk met de Traditie moge blijken uit de weerstand. In 2000 jaar hebben we nog nooit meegemaakt dat zovelen – zelfs een heel continent – zich verzetten tegen een pauselijke Verklaring.

Waarom denkt u dat het Vaticaan zo hard is voor bisschoppen als Strickland en dat er niets gebeurt met Duitsers die zich uitspreken tegen de katholieke leer en moraal?

‘Todos, todos, todos’, aldus paus Franciscus: iedereen hoort erbij. Iedereen? Voor traditionalisten wordt hardhandig een uitzondering gemaakt middels Traditiones Custodes. Ze worden ook uitgemaakt voor rigide en meer van dat soort fraaie termen. Pleit voor de TLM en je wordt hardhandig gecancelled. Een zachtmoedig man als bisschop Strickland is een van de vele voorbeelden. Duitse en Belgische bisschoppen die keer op keer pleiten voor verandering van de kerkelijke leer en moraal worden poeslief behandeld. Het tekent het huidige pontificaat.

Dit jaar oktober wordt de Synode over Synodaliteit afgesloten. Denkt u dat daar iets goeds uit kan komen?

De Synode over Synodaliteit kabbelt maar voort. De vorige sessie die een volledige maand in beslag nam, heeft niets concreets opgeleverd. Het verslag van ruim 40 bladzijden is een aaneenschakeling van algemeenheden, wollig taalgebruik en mistige omschrijvingen over begeleiding and mensen die worstelen met hun biologische seksualiteit die niet zou overeenkomen met hun gender. Dat kan ook niet anders als er geen agenda is en alles bespreekbaar is en we alleen maar mogen luisteren. Ik verwacht dat de komende sessie eenzelfde resultaat oplevert.

De ontkerstening en het secularisme rukken in heel Europa op. Wat ziet u als de oplossing om van Europa weer een katholiek continent te maken?

Chesterton beschrijft in The Everlasting Man de ‘Five deaths of the Faith’, de vijf momenten in de geschiedenis dat het Christendom gedoemd was te verdwijnen. Chesterton noemt (1) het Romeinse Rijk, (2) de tijd dat de islamitische legers het Midden- Oosten en Noord- Afrika veroverden, (3) de Middeleeuwen toen het feodalisme verdween en de Renaissance opkwam, (4) de tijd dat de anciens regimes van Europa verdwenen en de turbulente tijden van de revoluties, en ten slotte (5) de 19de eeuw, de eeuw van Marx, Darwin, Nietzsche en Freud. Telkenmale werd de crisis gevolgd door een tijd van vernieuwing, een tijd van opleving. Telkens leek het geloof naar de haaien te gaan, maar het waren de haaien die het niet overleefden. Telkens kwam de opleving totaal onverwacht. Ook nu lijkt de Kerk op zijn eind te lopen, maar dat zou wel eens anders uit kunnen pakken. Orthodoxie is doorgaans het antwoord geweest dat het herstel inluidde. Natuurlijk, er gaan altijd geluiden op die vragen om aanpassing aan de tijd. Dat moet de Kerk zeker doen, mits het geen aanpassing van het geloof impliceert. De oplossing is in ieder geval niet het lager leggen van de lat, het gemakkelijker maken, je bij de dingen neerleggen. De Kerk heeft altijd overleefd daar waar zij zichzelf bleef, door hervorming, zuivering, herbronning. Wellicht dat de financiële implosie meehelpt om terug te keren naar de kern.

Misschien staat de Kerk er helemaal niet zo slecht voor. De Kerk heeft geen centrale positie in het maatschappelijke machtsspectrum meer. De Kerk heeft geen macht meer. Kon een pastoor vroeger nog een goed woordje doen om voor een parochiaan een plekje in het bejaardenhuis te krijgen, die tijd is dus voorbij. En macht is ook niet iets dat we moeten willen hebben. Jezus zelf was er al heel duidelijk in: “Jullie weten dat wereldse leiders hun tanden laten zien, maar zo moet dat bij jullie niet zijn”. De Kerk is naar de marge van de maatschappij geduwd. Dat lijkt mij een goede zaak. Volgens mij heeft in zijn tijd de H.Franciscus van Assisi – die de evangelische armoede tot in al zijn consequenties beleefde – voor meer bloei in de Kerk gezorgd, dan welke invloedrijke prelaat dan ook. Zo heeft in onze tijd het uitermate dienstbare en belangeloze werk van Moeder Teresa en haar zusters voor meer aandacht en goodwill voor Christus en zijn Kerk gezorgd dan alle maatschappelijke invloed die de Kerk in de jaren van het Rijke Roomse Leven had.

De Kerk hoeft niet meer het belang te dienen van de overheid of van de meerderheid. Ze hoeft dus niemand meer naar de mond te praten. Ze kan op haar eigen tegendraadse wijze opkomen voor de machteloze, voor de gemarginaliseerde, voor de gehandicapte, voor het ongeboren leven, voor allen die geen stem hebben. De Kerk kan weer openstaan voor Jezus’ woord: “Jullie moeten niet heersen, maar dienstbaar zijn”. De Kerk moet niet de rol van de koning spelen, eerder die van de hofnar. We vergeven het onvergeeflijke, we keren de wang toe aan de machtswellustelingen, we houden vast aan standpunten omdat we erin geloven, wat het ook mag kosten. De Kerk zal weer duidelijk kunnen maken waar het uiteindelijk allemaal om draait: het zielenheil. Niets anders. De Kerk zal daardoor dichter bij het evangelie komen te staan. En dat is winst. Dan zijn er groeikansen. Dat komt ook de maatschappij ten goede. Immers de Schepper is redelijk en de schepping zit redelijk in elkaar. Vandaar dat de Kerk altijd wetenschap en techniek gestimuleerd heeft. Behandel de mensen zoals je wilt dat de mensen jou behandelen, is een Bijbels principe. Dat komt de democratische rechtsstaat ten goede.

Sommige bisschoppen en kardinalen beschuldigen anderen ervan verdeeldheid te zaaien binnen de Kerk of de paus aan te vallen alse ze elementaire waarheden van het geloof verdedigen of omdat ze andere meningen verkondigen dan de paus. Maken zij zich schuldig aan het verbreken van de eenheid?

Al degenen die de waarheid van het geloof verdedigen of meningen verkondigen die afwijken van wat de paus zegt, zijn niet degenen die verdeeldheid zaaien. Men levert geen bijdrage aan de eenheid van de Kerk door te zwijgen. De ambiguïteit die spreekt uit de berichten uit het Vaticaan sticht verwarring. De geloofwaardigheid van de Kerk wordt daarmee op het spel gezet waardoor mensen het vertrouwen verliezen en sommigen moedeloos de Kerk verlaten. Het zijn deze mensen die we moeten bemoedigen en aansporen de Kerk nimmer te verlaten.

Mgr. Rob Mutsaerts is hulpbisschop Bisdom ‘s-Hertogenbosch, en referent van de Nederlandse bisschoppenconferentie voor zowel Jeugd en Jongeren als Catechese 

Wil u meer lezen over ‘Mgr.Rob Mutsaerts en de blog ‘Paarse Pepers’? Klik dan hier.