26 oktober 2025 – Kardinaal Stephen Chow woont de vijfde Novemdiales-mis bij voor wijlen paus Franciscus in de Sint-Pietersbasiliek, op 30 april 2025 in Rome, Italië. Foto: Antonio Masiello / Getty
COMMENTAAR: Verzoening mag nooit ten koste gaan van de eeuwige waarheden van de Kerk, maar helaas lijkt dat in China wel het geval te zijn.
Kardinaal Stephen Chow, de bisschop van Hongkong, verdedigde de religieuze vrijheid in Hongkong tijdens een openbare dialoog in Parramatta, Australië, op 15 september. Als wat hij zei waar was – bijvoorbeeld dat “Peking de religieuze vrijheid in Hongkong intact wil houden omdat Hongkong belangrijk is voor China” – dan had ik zijn opmerkingen niet vanuit mijn politieke asiel in de Verenigde Staten hoeven te zien.
De stadstaat houdt zich niet bezig met vervolging, zei kardinaal Chow, en hij nodigde critici overmoedig uit om “naar Hongkong te komen en het zelf te zien”. Ik zou graag op die uitnodiging ingaan. Maar net als veel Hongkongers en Chinese christenen die onze thuisstad zijn ontvlucht, kan ik niet veilig terugkeren. De autoriteiten van Hongkong hebben een beloning van een miljoen dollar op mijn hoofd gezet vanwege mijn pleitbezorging in de VS voor democratie en mensenrechten namens mijn mede-Hongkongers.
Zolang ik me kan herinneren, is de katholieke Kerk van Hongkong het geweten van de stad geweest – nooit perfect, maar zelden stil. Tijdens de turbulente pro-democratische beweging van 2019 zag ik veel jonge demonstranten hun toevlucht bij de Kerk zoeken voor moreel leiderschap en profetisch getuigenis. Het aantal jonge kerkgangers groeide snel. De leiding van de Kerk verzekerde ons dat God ons leed zag en degenen zou zegenen die “dorsten naar gerechtigheid”. Helaas lijken sommige invloedrijke katholieken in Hongkong zich tegenwoordig meer bezig te houden met het paaien van Peking dan met het verdedigen van de gelovigen.
Of zelfs met het weergeven van de werkelijkheid. In 2021 publiceerde een denktank van de Chinese regering een analyse over religie in Hongkong, Macau en Guangdong. Daarin werd de Kerk beschuldigd van “het verdoezelen van samenzwering met buitenlandse krachten” en werd de autoriteiten geadviseerd om onderwijs te gebruiken om “de nationale identiteit” onder studenten in Hongkong te versterken. De regering identificeert katholieken dus openlijk als een prioritair doelwit voor politieke controle.
Katholieke kerkleiders en studenten staan tijdens een evenement in de Shak Chung San Memorial Catholic Primary School. Foto met toestemming.
De resultaten waren snel en systematisch. Het bisdom Hongkong heeft minstens drie seminars gehouden over de “sinificatie van religie” met de door de Chinese staat gecontroleerde Katholieke Patriottische Vereniging (CPA). Alle geestelijken, seminaristen en religieuze zusters hebben de opdracht gekregen om naar Peking te gaan voor “uitwisselingen” nadat kardinaal Chow in april 2023 een bezoek had gebracht aan Peking. Later dat jaar, toen de voorzitter van de CPA een interview gaf aan de katholieke krant van Hongkong, verwees hij vijf keer nadrukkelijk naar “ons bisdom Hongkong” als een bevestiging van politieke dominantie.
Op confessionele scholen staan nu Chinese vlaggen naast heilige symbolen. In schoolboeken staan gebeden waarin China wordt geprezen en patriottisme wordt gelijkgesteld aan geloof. Leraren zijn verplicht om de nationale veiligheidsdoctrine en ‘patriottische socialistische waarden’ in alle vakken te integreren, inclusief het godsdienstonderwijs. Een hele generatie kinderen wordt gevormd om trouw aan de partij te zien als onlosmakelijk verbonden met trouw aan God.
Ondertussen werd de hoogste kerkelijke leider van de stad, kardinaal Joseph Zen Ze-kiun (93), in 2022 gearresteerd wegens “samenzwering met buitenlandse krachten” nadat hij een humanitair fonds had opgezet ter ondersteuning van pro-democratische demonstranten in Hongkong. Als gevolg van zijn arrestatie is zijn paspoort in beslag genomen, waardoor hij niet vrij kan reizen, en is hij het doelwit van door de staat georkestreerde media-aanvallen die dienen als een duidelijke waarschuwing aan andere kerkleiders.
Kardinaal Chow is zich zeker bewust van de dreigementen van Peking tegen kardinaal Zen en het hele bisdom Hongkong. Ik heb deze waarschuwingssignalen gedocumenteerd in een rapport uit 2024 voor de Committee for Freedom in Hong Kong Foundation. Op basis van getuigenverklaringen en officiële documenten beschrijft het rapport een religieus klimaat dat wordt gekenmerkt door zelfcensuur, politieke indoctrinatie en angst, terwijl Peking stilletjes zijn religieuze controlebeleid over Hongkong uitbreidt.
Ik hoop dat kardinaal Chow het rapport zal lezen en zal luisteren naar de geestelijken, docenten godsdienst en leken die moedig aan het rapport hebben meegewerkt, om te begrijpen waarom zij zich in de steek gelaten en ontmoedigd voelen door het stilzwijgen en de actieve aanpassing van de kerk.
Hoewel de aanvallen op religie in Hongkong niet zo openlijk gewelddadig zijn als de vervolging op het Chinese vasteland is, zijn ze zeker verraderlijk en effectief. Hoewel kerken open blijven en er nog steeds missen worden gevierd, wordt de rol van de Kerk als geweten van de samenleving uitgehold.
Peking voert een zorgvuldige strategie uit, waarin de steun van volgzame religieuze leiders zoals kardinaal Chow een cruciale rol speelt. Het is echter belangrijk om te onthouden dat dit hetzelfde autoritaire regime is dat genocide heeft gepleegd op miljoenen Oeigoeren, Tibetanen heeft vervolgd omdat ze foto’s van de Dalai Lama in hun bezit hadden, en leiders en leden van ondergrondse kerken heeft gearresteerd die weigeren een eed van trouw aan de regering af te leggen.
Vorige week nog werden 30 leiders van de grootste huiskerk van China gearresteerd. Zij behoren tot de tientallen miljoenen Chinese christenen die buiten de controle van de Chinese Communistische Partij opereren en voortdurend worden vervolgd vanwege hun geloof.
Jimmy Lai, de meest prominente politieke gevangene van het katholicisme van deze eeuw, heeft bijna vijf jaar in eenzame opsluiting doorgebracht in Hongkong, waar hij geen regelmatige toegang heeft tot de heilige communie, een ontzegging van fundamentele sacramentele rechten. Het bisdom Hongkong had op zijn minst moeten vechten voor dit fundamentele religieuze recht.
Heeft kardinaal Chow contact gezocht met Lai of de honderden andere katholieke politieke gevangenen en ballingen die getuigen van de leer van Christus om met moed en waarheid tegen onrecht te spreken?
Wanneer kardinaal Chow oproept tot empathie jegens communistische functionarissen, moeten we eerst denken aan degenen die zij het zwijgen opleggen en onderdrukken. Die slachtoffers rekenen erop dat de Kerk haar stem gebruikt om voor hen te spreken. Zonder die stem voelen regimes als de CCP zich gesterkt om hun misbruik voort te zetten.
Kardinaal Chow heeft duidelijk een moeilijke taak en een diep verlangen naar verzoening. Maar verzoening mag nooit ten koste gaan van de waarheden waar de Kerk voor staat, anders verliest de Kerk haar morele autoriteit.
Katholieken over de hele wereld kijken nauwlettend toe. Zij zien Hongkong als een testcase voor het engagement van de universele Kerk voor religieuze vrijheid. De keuze die kardinaal Chow maakt – tussen profetisch getuigenis en politieke aanpassing – zal ver buiten de grenzen van Hongkong weerklank vinden.
De Kerk moet “een stem zijn voor de stemlozen”, zoals paus Benedictus XVI verklaarde. Het bisdom Hongkong moet zich ondubbelzinnig inzetten voor degenen die vanwege hun geloof worden vervolgd, door de rechten van gevangen gelovigen, zoals Jimmy Lai, te verdedigen en elke medewerking aan de eisen van de CCP om het geweten te compromitteren, te weigeren. Het Vaticaan en de hele katholieke gemeenschap moeten zich openlijk uitspreken over de uitholling van de godsdienstvrijheid en de vervolgden bijstaan door middel van gebed en openbare solidariteit.
De gelovigen in Hongkong verdienen beter dan dat hun lijden wordt ontkend. Zij verdienen een Kerk die, zelfs in de meest uitdagende omstandigheden, vastberaden blijft om de onderdrukten en gevangenen te verdedigen, de waarheid te spreken, zelfs als dat gevaarlijk is, en het licht in de duisternis te zijn.
Mijn mede-jonge katholieken die tijdens de recente onrust in Hongkong hun toevlucht zochten bij de Kerk, waren op zoek naar dat licht. De vraag die kardinaal Chow moet beantwoorden, is of hij zijn autoriteit zal gebruiken om de duisternis te verlichten of om tegemoet te komen aan degenen die deze duisternis willen uitdoven.
Frances Hui. Frances Hui was de eerste Hongkongse activist die politiek asiel kreeg in de Verenigde Staten en wordt nu door de Hongkongse regering gezocht met een beloning van 1 miljoen Hongkongse dollar. Ze is beleids- en belangenbehartiger bij het Committee for Freedom in Hong Kong Foundation en auteur van Hostile Takeover: The CCP and Hong Kong’s Religious Communities.
Bron: https://www.ncregister.com/commentaries/hong-kong-catholics-deserve-leadership dd 21 oktober 2025.
Vertaling: EWTN Lage Landen (HR)
Gerelateerd
