In zijn toespraak ter gelegenheid van de 102e geboortedag van Johannes Paulus II, schetste de pauselijke biograaf de belangrijkste lessen, in het bijzonder met betrekking tot de diplomatieke betrekkingen van de Heilige Stoel met autoritaire regimes.
Courtney Mares/CNA; Vaticaan; 19 mei 2022
Johannes Paulus II begon zijn pontificaat met de woorden “Wees niet bang” – een zin die volgens de biograaf van de Poolse paus kan worden toegepast op de diplomatie van het Vaticaan met Rusland en China vandaag.
George Weigel, auteur van de best-selling biografie Witness to Hope, sprak in Rome op 18 mei, de 102e verjaardag van Johannes Paulus II‘s geboorte.
Johannes Paulus II had een “vastberadenheid om de waarheid te spreken, wat er ook gebeurt … om situaties nauwkeurig te beschrijven, en om tirannieke regimes tot bekering te roepen,” vertelde Weigel aan CNA.
“Ik denk dat de antifoon ‘Wees niet bang’ belichaamd werd in deze vastberadenheid om de waarheid te spreken tegen de macht, zoals hij deed bij de Verenigde Naties in 1979 [en] communistische regimes opriep om de toezeggingen die zij hadden gedaan ten aanzien van de mensenrechten, in het bijzonder godsdienstvrijheid, te honoreren.”
Op de geboortedag van Johannes Paulus II hield Weigel een lezing aan het Angelicum, de pontificale universiteit in Rome waar de toekomstige paus van 1946 tot 1948 studeerde.
In zijn toespraak schetste Weigel de belangrijkste lessen van “het staatsmanschap van een heilige”, in het bijzonder met betrekking tot de diplomatieke betrekkingen van de Heilige Stoel met autoritaire regimes.
“Als een scherpzinnig student van de menselijke conditie, begreep hij dat slechteriken zich slecht gedragen vanwege wie ze zijn, wat ze aanhangen en wat ze nastreven, niet vanwege iets wat ‘wij’ hebben misdaan aan ‘hen’,” zei Weigel.
“Derhalve kon hij zich concentreren op de zaken waar het om ging – godsdienstvrijheid en andere fundamentele mensenrechten in de communistische wereld.”
In een tijd waarin paus Franciscus in sommige kringen kritiek heeft gekregen, vanwege het niet bij name veroordelen van president Vladimir Poetin en vanwege het niet openlijk zich uitspreken over mensenrechtenschendingen in China, zei Weigel dat het Vaticaan zich zou moeten realiseren dat “verzoeningspolitiek bij communistische regimes nooit werkt.”
Weigel stelde dat het Vaticaan met zijn Ostpolitik, een diplomatieke strategie, bejubeld door kardinaal Agostino Casaroli in de jaren ’70, die publieke veroordeling van mensenrechtenschendingen door het communisme vermeed omwille van het bereiken van diplomatieke akkoorden, zijn doel niet bereikte om “de vrijheid van de Kerk om haar sacramentele leven te leiden volgens haar eigen normen” te garanderen.
“Deze onwil om lessen te trekken uit de mislukkingen van de jaren zeventig duurt tot op de dag van vandaag voort. En het heeft de morele autoriteit van het Vaticaan en de Katholieke Kerk in de wereld ernstig aangetast,” merkte hij op.
Weigel zei dat de Heilige Stoel de Ostpolitik-benadering van kardinaal Casaroli nieuw leven had ingeblazen in zijn dialoog met de regeringen van Syrië, Venezuela, Nicaragua, Cuba, China en, nu, Rusland.
“Meer recent heeft de terugkeer van de Casaroli-benadering geleid tot een gevoel van in de steek gelaten zijn onder de Oekraïense katholieken, die het hersenschimmige karakter erkennen en betreuren van de verklaarde intentie van de Vaticaanse diplomatie om zich op te werpen als bemiddelaar tussen Oekraïne en Rusland,” zei hij.
Weigel onderstreepte dat “Johannes Paulus II altijd terecht heeft benadrukt dat hij noch diplomaat noch politicus was. Hij was veeleer een herder, die in de uitoefening van zijn pastorale verantwoordelijkheden, dingen te zeggen had tegen de wereld van de politieke macht.”
“Keer op keer, op de ene na de andere locatie, heeft Johannes Paulus II de eerste vrijheid, de vrijheid van godsdienst, ter sprake gebracht. … Door die pauselijke megafoon wist de verzetskerk achter het IJzeren Gordijn dat zij een voorvechter had; degenen in het westen die zich inzetten om de verzetskerk in Midden- en Oost-Europa te steunen, werden geïnspireerd om hun inspanningen te intensiveren; en onderwijl werd de Sovjet-logica voor haar ‘sociale model’ systematisch ondermijnd in de orde der ideeën,” zei hij.
Johannes Paulus II luisterde ook naar de vervolgde Kerk en eerde haar, wat volgens Weigel een belangrijk effect had op het diplomatieke optreden van de Heilige Stoel in de wereldpolitiek van die tijd.
Hij voegde eraan toe dat deze les vandaag de dag in praktijk kan worden gebracht door te luisteren naar de stemmen van hen die leven onder de opkomst van een assertief China of die geconfronteerd worden met de dodelijke dreiging die het jihadisme vormt voor de christelijke gemeenschappen in Afrika.
“Door het getuigenis van de levende geloofsmartelaren in het openbaar en volhardend voor het voetlicht te brengen, zou hen ook een zekere mate van bescherming kunnen bieden, terwijl we tegelijkertijd helpen om eilanden van een maatschappelijk middenveld in stand te houden die essentieel zijn voor toekomstige vooruitgang in de richting van gerechtigheid en vrede in Cuba, China, het Midden-Oosten en Afrika”, zei hij.
Weigel deelde ook hoe Johannes Paulus II halverwege de jaren tachtig een voorstel van de communistische autoriteiten in Polen afwees om een nationale dialoog over de toekomst van het land te beginnen, waarbij de Kerk als gesprekspartner zou optreden.
Het besluit was gebaseerd op de kerkvisie van Johannes Paulus II, dat “de Kerk geen partijpolitieke actor kon zijn, omdat dat in strijd was met het eucharistische karakter van de Kerk” en dat, hoewel “de Kerk de mensen vormde die de burgermaatschappij vormden en de politieke instellingen die het politieke bedrijf uitvoerden, de Kerk als zodanig geen zelfstandig politiek middel was, hoewel de Kerk natuurlijk een stem had in de burgermaatschappij”.
De getuigenis van Johannes Paulus II biedt in dit geval een les dat “de zaak van de vrijheid en de zaak van de Kerk het best gediend zijn wanneer staatslieden en kerkelijke personen op de lange termijn denken en geen kernbeginselen ondergeschikt maken of minimaliseren voor wat onmiddellijk voordeel kan lijken,” zei hij.
Deze les, in het bijzonder, “zou ook tot voorzichtigheid moeten leiden met betrekking tot het duidelijke streven van de Heilige Stoel naar volledige diplomatieke betrekkingen met de Volksrepubliek China”.
“Onder de huidige omstandigheden zou een dergelijke overeenkomst vereisen dat het Vaticaan zijn diplomatieke uitwisseling verbreekt met de Republiek China over Taiwan – de eerste Chinese democratie in de geschiedenis. Welk signaal zou een dergelijke overeenkomst, tegen een dergelijke prijs, afgeven over de visie van de katholieke kerk op de toekomst van China?” vroeg hij.
“Welk signaal zou er van uitgaan over hoe de Kerk zich bekommert om de zwaar beproefde en vaak vervolgde elementen van het maatschappelijk middenveld die vandaag in China bestaan en aandringen op een niet-autoritaire en open toekomst?”
Door diplomatieke strategieën aan te houden waarbij de paus en het Vaticaan een publieke veroordeling van mensenrechtenschendingen moeten vermijden, riskeert de Heilige Stoel “zijn morele autoriteit te verliezen”, zei hij.
“Concessies door het Vaticaan… zijn gedaan aan een regime waarvan het totalitaire karakter is onderstreept door zijn verklaarde vastberadenheid om alle religies te ‘siniseren’, waardoor ze ondergeschikt worden aan de partij-staat; door zijn interne behandeling van de COVID-19 pandemie (die het waarschijnlijk heeft veroorzaakt en zeker verergerd); door zijn systematische schending van de door het verdrag gegarandeerde burgerlijke vrijheden in Hong Kong; en door zijn genocide op de Moslim Oeigoeren,” zei Weigel.
Hij zei tegen CNA: “Ik denk dat dit een zeer trieste situatie is, vooral met betrekking tot China. De lauwe reactie op de arrestatie van kardinaal Zen leidt tot de verslechtering van het morele gezag van de Heilige Stoel.”
Courtney Mares is correspondent in Rome voor Catholic News Agency. Ze is afgestudeerd aan Harvard University, heeft verslag gedaan vanuit persbureaus op drie continenten en kreeg de Gardner Fellowship voor haar werk met Noord-Koreaanse vluchtelingen.
Wilt u meer lezen over de ‘H.Paus Johannes Paulus II‘ ? Klik dan hier, of gebruik één van de andere ‘tags’ boven aan deze post.
Wilt u meer lezen over de ‘George Weigel‘ ? Klik dan hier, of gebruik één van de andere ‘tags’ boven aan deze post.
Wilt u meer lezen over de ‘Verenigde Naties (VN)‘ ? Klik dan hier, of gebruik één van de andere ‘tags’ boven aan deze post.
220520 [V000]230624 Postviews 389 |
