Leo XIV groeide op in Chicago, werd opgeleid tot bisschop in Peru en is gevormd door het getuigenis van Sint-Augustinus. Hij begint zijn pontificaat met een rustige kracht en wereldwijd hart.
en Zelda Caldwell; Nieuws; 11 mei 2025
Paus Leo XIV, de eerste Amerikaan aan het hoofd van de katholieke Kerk, begint zijn historische pontificaat als een figuur met een rustig gezag en een diepe missionaire ijver.
Als geestelijke zoon van de heilige Augustinus, als naaste medewerker en bewonderaar van paus Franciscus, en als in Chicago geboren priester wiens zendingsgevoel werd gevormd in de smeltkroes van de kerkelijke en sociale strijd in Latijns-Amerika, wekt zijn verkiezing tot 266e opvolger van Sint-Petrus zowel continuïteit als hoop op hernieuwde eenheid voor katholieken over de hele wereld op.
In de aanloop naar het conclaaf dat hem op 8 mei, al op de tweede stemmingsdag, zou kiezen, eerder dan veel vaticanisten hadden voorspeld, behoorde kardinaal Robert Prevost niet tot de door de media meest besproken “koplopers”. Zijn relatief jonge leeftijd (69) en het feit dat hij nog maar iets meer dan 19 maanden kardinaal was – en bovendien Amerikaan – leken zijn kansen te verkleinen.
Toch zagen de kiesgerechtigde kardinalen in de missionaire bisschop van Peru en voormalig leider van de Orde van Sint Augustinus, die zijn leden oproept om ‘in harmonie samen te leven, met één hart en één ziel op weg naar God’, de kwaliteiten die zij in een paus voor dit moment in de geschiedenis zochten: nederigheid, kalmte, een missionair hart en het vermogen om bruggen te bouwen in een verdeelde Kerk.
“Laten we zonder vrees, hand in hand met God en met elkaar, voorwaarts gaan”, spoorde de nieuwe paus aan in zijn eerste toespraak vanaf de loggia van de Sint-Pietersbasiliek.
Zijn keuze voor een pauselijke naam zorgde voor nog een intrigerende verrassing. Tijdens een bijeenkomst met het College van Kardinalen op 10 mei legde de nieuwe paus uit dat hij geïnspireerd was door paus Leo XIII, wiens pontificaat aan het begin van de 20e eeuw de moderne katholieke sociale leer inluidde te midden van de grote industriële revolutie van zijn tijd, zoals verwoord in zijn baanbrekende encycliek Rerum Novarum uit 1891.
“In onze tijd biedt de Kerk iedereen de schat van haar sociale leer aan als antwoord op een nieuwe industriële revolutie en op ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie die nieuwe uitdagingen vormen voor de verdediging van de menselijke waardigheid, gerechtigheid en arbeid”, aldus paus Leo.
In zijn toespraak tot de kardinalen in het Italiaans – een van de zes talen die hij spreekt – zette hij een aantal fundamentele principes uiteen die als leidraad voor zijn pontificaat zullen dienen: “de terugkeer naar het primaat van Christus in de verkondiging; de missionaire bekering van de hele christelijke gemeenschap; groei in collegialiteit en synodaliteit; aandacht voor de sensus fidei, vooral in zijn meest authentieke en inclusieve vormen, zoals de volksvroomheid; liefdevolle zorg voor de minsten en de verstotenen; moedige en vertrouwensvolle dialoog met de hedendaagse wereld.”
Wortels in Chicago
Het zal nog lang duren voordat de schok en verrassing die op 8 mei over het Sint-Pietersplein en de hele wereld gingen toen paus Leo op het balkon verscheen, zijn weggeëbd.
Nergens voelt de verkiezing van de eerste Amerikaanse paus zo onwerkelijk als in zijn geboortestad Chicago, waar zijn familie en vrienden hem gewoon “Bob” noemden.
Robert Francis Prevost werd op 14 september 1955 in Chicago geboren. Zijn vader, Louis Marius Prevost, was een veteraan uit de Tweede Wereldoorlog en schoolbestuurder, wiens ouders uit Frankrijk en Italië waren geëmigreerd. Zijn moeder, Mildred Martinez, was schoolbibliothecaresse, wier familie vanuit New Orleans naar Chicago was gekomen en van wie de wortels in Spanje en Haïti lagen.
Prevost en zijn twee broers, Louis en John, waren misdienaren in de parochie van Maria Tenhemelopneming in Dolton, aan de zuidkant van Chicago, waar zijn moeder lid was van de Altar and Rosary Society en zong in het kerkkoor, aldus de Chicago Sun-Times.
“Ze was een van de dames die we kerkdames noemden”, vertelde Marianne Angarola, 69, een klasgenoot van Prevost, aan de krant. “Ze gingen elke dag naar de mis. Ze maakten de altaren, de kerk en de sacristie schoon. Ze was bij alles betrokken, ook bij de fondsenwervingsactiviteiten. Ik kan me niet herinneren dat ze ooit een broek droeg.”
De toekomstige paus ging naar de parochieschool en in plaats van zijn broers te volgen naar de Mendel College Prep High School, waar hun moeder werkte, ging hij naar Michigan om daar naar de St. Augustine Seminary High School te gaan, een voorbereidende school voor 100 jongens die priester wilden worden.
Prevost blonk uit in zijn studie en was leider in verschillende studentenorganisaties. Hij werd geprezen voor zijn hoge prestaties op de PSAT/National Merit Scholarship-kwalificatietest, was vicevoorzitter van de studentenraad en redacteur van het jaarboek, en was lid van de National Honor Society en de Misson Club van de school.
Bob Schick, een voormalige klasgenoot die zijn jaarboek van 1973 deelde met WBZ-TV, de Boston-zender van CBS News, herinnert zich de toekomstige paus als een “leider” en wees erop dat hij ook spreker was bij de afstudeerceremonie, hoofd van het debat- en spreekteam en lid van de “spirit club” (hij staat op de foto onderaan een menselijke piramide). Schick herinnert zich dat Prevost, die een ouderejaars was, enkele jongere leerlingen hielp die last hadden van heimwee op de kostschool.
“Bob was een van de leerlingen die mensen onder zijn hoede nam”, zei hij.
Prevost ging wiskunde studeren aan de Villanova University, net buiten Philadelphia, waar hij lid was van de pro-life club van de school en deelnam aan de jaarlijkse March for Life in Washington, D.C. Om zijn studie te betalen, werkte hij voor het aartsbisdom Philadelphia als terreinbeheerder op de Saint Denis Cemetery in Havertown, meldde NBC in Philadelphia.
Een priester-missionaris
Na zijn afstuderen trad hij in 1977 toe tot de Augustijner orde en werd hij in 1982 in Rome tot priester gewijd. In zijn vroege ambtsperiode combineerde hij intellectuele bezigheden met pastorale ijver, wat culmineerde in een doctoraat in canoniek recht aan het Angelicum, de Pauselijke Universiteit van Sint-Thomas van Aquino, met een proefschrift over “de rol van de lokale prior van de Orde van Sint-Augustinus”.
De roeping tot missionaris bracht hem al snel ver van zijn geboortestad Illinois. Vanaf 1985 werd Peru bijna vijftien jaar lang zijn thuis. Hij vervulde daar verschillende functies, zowel pastoraal als gerechtelijk, waardoor hij respect van het Peruaanse volk verwierf.
Bij de augustijner missie in Trujillo vervulde hij vele functies: vormingsdirecteur, docent voor geprofeste leden, en in het aartsbisdom Trujillo als gerechtelijk vicaris en hoogleraar canoniek recht, patristiek en moraaltheologie aan het groot seminarie San Carlos y San Marcelo.
In die periode was hij ook pastoor van een parochie in een arme buitenwijk van de stad en parochiebeheerder van een andere kerk. Prevost stond bekend als een gemeenschapsbouwer en bracht de Augustijner spiritualiteit op de voorgrond: een visie van eenheid, naastenliefde en nederigheid.
“Met jullie ben ik christen, voor jullie ben ik bisschop”, zei hij in zijn eerste toespraak als paus, waarmee hij de beroemde woorden van de heilige Augustinus herhaalde en zijn identiteit als herder boven alles benadrukte.
Prevost keerde in 1999 terug naar Chicago nadat hij was benoemd tot provinciaal van de Augustijnerprovincie Chicago. In 2001 werd hij verkozen tot prior-generaal van de Augustijnen, waardoor hij de leiding kreeg over de broeders in 50 landen. In 2007 werd hij herkozen voor een tweede termijn van zes jaar.
In 2014 stuurde paus Franciscus hem terug naar Peru om apostolisch administrator (en een jaar later bisschop) van het bisdom Chiclayo te worden.
Zijn bisschoppelijk motto, In Illo uno unum – “In de Ene (Christus) zijn wij één” – onderstreepte zijn verlangen om de eenheid van de Kerk te bewaren. De zin is ontleend aan de Expositie over Psalm 127 van Sint Augustinus, waarin hij uitlegt dat “hoewel wij christenen met velen zijn, wij in de ene Christus één zijn”.
“Zoals blijkt uit mijn bisschoppelijk motto, maken eenheid en gemeenschap echt deel uit van het charisma van de Orde van Sint Augustinus, en ook van mijn manier van handelen en denken”, zei de toenmalige kardinaal Prevost in een interview met Vatican News in 2023. “Ik geloof dat het heel belangrijk is om de gemeenschap in de Kerk te bevorderen, en we weten heel goed dat gemeenschap, participatie en zending de drie sleutelwoorden van de synode zijn. Als augustijn is het voor mij dus van fundamenteel belang om eenheid en gemeenschap te bevorderen.”
Zijn spirituele en theologische affiniteit met de heilige Augustinus is tijdens zijn hele ambtsperiode duidelijk geweest. Dit was ook de maatstaf waarmee hij het pontificaat van Benedictus XVI beoordeelde in de documentaire The Papacy of Reason uit 2008. De toenmalige pater Prevost zei: “Paus Benedictus vindt in zoveel verschillende delen van Augustinus elementen van zijn spiritualiteit, van zijn liefde voor het Woord van God, van de noodzaak om – zoals de profeten zeggen, zoals Augustinus zegt – het Woord van God te verslinden, om te duiken in de schoonheid die God ons openbaart door Zijn Woord.”
“Augustinus deed dat voortdurend”, zei hij. “Ik denk dat paus Benedictus dat ook doet in zijn eigen geschriften, in zijn eigen prediking, keer op keer. En ik denk dat hij in Augustinus een soort echo vindt van sommige van zijn eigen ervaringen, als mens, als pastoor, als bisschop en als theoloog.”
Het missionaire DNA van paus Leo XIV is onmiskenbaar. Zijn lange jaren in Peru hebben zijn pastorale instincten gevormd. Als bisschop van Chiclayo (2015-2023) had hij de leiding over een uitgestrekt bisdom tijdens jaren van politieke en sociale onrust, en werd hij geprezen om zijn bemiddeling en het waarborgen van de institutionele stabiliteit van de Kerk.
In een interview met The Associated Press beschreef pater Alexander Lam, een augustijner monnik uit Peru die de nieuwe paus kent, hem als een voorvechter van sociale rechtvaardigheid en milieubeheer.
“Zelfs de bisschoppen van Peru noemden hem de heilige, de heilige van het noorden, en hij had tijd voor iedereen”, aldus pater Lam. “Hij was iemand die jou op je weg wist te vinden. Zo was hij als bisschop.”
“De Heilige Vader kent ons land door en door: van het warme zand van onze kusten, de onverzettelijke kracht van onze bergen tot het groene hart van ons Amazonegebied”, aldus de Peruaanse bisschoppenconferentie in een verklaring.
“Tijdens zijn evangeliserende reis door Peru versterkte hij het geloof met zijn boodschap die aandacht had voor de noden van de nederigen, met zijn wijze en voorzichtige woorden die ons onderwezen in de zoektocht naar de waarheid, met zijn minzame benadering van iedereen, gelovigen en niet-gelovigen, altijd gedreven door liefde voor Jezus Christus”, aldus de verklaring.
Pater Guillermo Inca Pereda, adjunct-secretaris van de bisschoppenconferentie, zei tegen ACI Prensa, het zusterpersbureau van het Register in Peru, dat “de emotie bij het horen van de naam van kardinaal Robert Prevost als paus, herder van de wereldkerk, werkelijk onbeschrijfelijk was, een onvergetelijk moment”.
“We hebben met hem samengewerkt, we hebben veel beslissende momenten gedeeld vanuit mijn dienst bij het secretariaat-generaal. We hebben veel gelegenheid gehad om met elkaar te praten en ik heb zijn voorzichtigheid, zijn doorzettingsvermogen, zijn vasthoudendheid en die eenvoud die hem kenmerkt, kunnen ontdekken, maar altijd met een grote diepgang om elke kwestie, elke situatie, hoe delicaat ook, op te lossen”, zei hij.
“Ik geloof dat de ervaring in Peru hem de nuance zal geven die elke paus in zijn hart kan hebben, omdat hij ons volk kent, hij kent onze mensen, hij heeft de volksvroomheid ervaren, die zo’n grote rijkdom is die wij onder ons hebben, hij heeft ook de armoede onder onze mensen gezien, maar zelfs te midden van deze moeilijkheden heeft hij gezien dat de hoop nooit verloren is”, aldus de Peruaanse priester.
In 2023 riep paus Franciscus hem naar Rome om te dienen als prefect van het Dicasterium voor Bisschoppen, waar hij de sleutelfiguur werd die het wereldwijde episcopaat vorm gaf. Zijn ambtstermijn in de Curie werd gekenmerkt door discretie en een reputatie van zorgvuldig luisteren en synthetiseren. Hij oogstte lof voor zijn evenwicht tussen progressieve openheid en trouw aan de traditie.
“De bisschop hoort geen kleine prins te zijn die in zijn koninkrijk zit”, zei hij vorig jaar in een interview met Vatican News, waarmee hij zich aansloot bij de oproep van Franciscus tot dienend leiderschap. Toch nam hij ook een duidelijk standpunt in over gevoelige kwesties: hij verzette zich tegen de Duitse “synodale weg” en verwierp het idee van de wijding van vrouwen.
Tijdens een persconferentie op 8 mei na de verkiezing van Leo XIV vertelde bisschop Michael Martin van Charlotte, North Carolina, over een privéontmoeting die hij in april had gehad met de toekomstige paus in Rome, waar ze meer dan een uur lang diocesane kwesties bespraken.
“Ik was erg onder de indruk van zijn vriendelijke aard, maar ook van zijn bewustzijn van de dynamiek, niet alleen van de Kerk in de Verenigde Staten, maar vooral ook van de Kerk in de hele wereld”, aldus bisschop Martin.
Wat de grootste indruk op hem maakte, zei de bisschop, was het kalme optreden van Prevost.
“Zijn interesse in mij en zijn interesse in wat er in Charlotte gebeurde, in het bijzonder de dingen waarover we spraken, gaf me het gevoel dat hij iemand was die zich zeer betrokken voelde bij wat voor mij belangrijk was, misschien zelfs meer dan wat voor hem belangrijk was”, aldus bisschop Martin.
Rustige kracht gebaseerd op geloof
De paus wordt door iedereen beschouwd als een ernstig persoon, die zijn roeping met grote ernst benadert.
Tijdens de Synode over Synodaliteit zat afgevaardigde José De Urquidi aan dezelfde tafel als paus Leo en leerde hij hem kennen en respecteren tijdens de vele weken dat ze samen in kleine groepen discussieerden.
“Hij is een bedachtzaam man. Een diepzinnig denker. Hij heeft nooit de aandacht gezocht, hij heeft niet de neiging om elke keer het woord te nemen als hij denkt dat hij niets te zeggen heeft”, vertelde De Urquidi aan The Register.
Hoewel hij “zeer praktisch” is, zei hij, is het duidelijk dat hij een diepe spiritualiteit heeft die tot uiting komt in zijn omgang met anderen.
“Hij geeft veel om mensen. Hij geeft om de bisschoppen van overal en heeft veel liefde voor hen”, zei hij.
Pater Robert Hagan, een vriend van Prevost, vertelde The New York Times dat hij Prevost leerde kennen toen hij, de toekomstige paus, zijn superieur was in Racine, Wisconsin.
“Hij had een twinkeling in zijn ogen, een sereniteit in zijn gezicht. Hij is een man die in balans is. Hij hield niet van drama. Hij was kalm”, aldus Hagan, nu provinciaal overste van de augustijner orde in de omgeving van Philadelphia.
“Ik zie hem als Bob”, zei hij, eraan toevoegend dat hij zichzelf probeerde te herprogrammeren. “Toen hij op dat balkon verscheen, was het alsof er een familielid verscheen.”
Zijn ernst betekent echter niet dat hij niet kan ontspannen en plezier maken. De nieuwe paus is een fervent sportliefhebber, fan van de Chicago White Sox (een foto van hem in het shirt van de White Sox maakte een einde aan die discussie) en speelt graag tennis.
“Ik beschouw mezelf als een amateurtennisser. Sinds ik Peru heb verlaten, heb ik weinig gelegenheid gehad om te oefenen, dus ik kijk ernaar uit om weer op de baan te staan”, zei hij in een interview voor de website van de augustijner orde toen hij kardinaal werd. “Niet dat ik met mijn nieuwe baan tot nu toe veel vrije tijd heb gehad”, voegde hij eraan toe.
Hij zei dat hij ook graag leest, lange wandelingen maakt, reist en tijd doorbrengt met vrienden.
“En om eerlijk te zijn, als augustijn is het hebben van een rijke gemeenschap die is gebaseerd op het vermogen om met anderen te delen wat ons overkomt, om open te staan voor anderen, een van de grootste geschenken die ik in dit leven heb gekregen”, zei hij in hetzelfde interview. “Het geschenk van vriendschap brengt ons terug naar Jezus zelf. Het vermogen om authentieke vriendschappen te ontwikkelen in het leven is iets moois. Vriendschap is zonder twijfel een van de mooiste geschenken die God ons heeft gegeven”, zei hij.
Betrokken bij het publieke debat
Hoewel Leo XIV bekend staat om zijn niet-confronterende persoonlijkheid en zijn verzet tegen het injecteren van ideologie in de religieuze sfeer, heeft hij al zijn bedenkingen geuit over het conservatieve katholicisme van de huidige Amerikaanse vicepresident JD Vance en diens beroep op de ordo amoris om het immigratiebeleid van Trump te rechtvaardigen.
In februari retweette hij een artikel van de National Catholic Reporter met de titel “JD Vance heeft het mis: Jezus vraagt ons niet om onze liefde voor anderen te rangschikken”. In 2015 repostte hij een artikel met de titel “Kardinaal Dolan: Waarom de anti-immigratieretoriek van Donald Trump zo problematisch is”.
Dergelijke aanwijzingen op sociale media suggereren dat Leo XIV, net als zijn voorganger, er niet voor terugdeinst om zich uit te spreken tegen wat hij beschouwt als verdraaiingen van de leer van de Kerk.
Aan de andere kant heeft hij zich uitgesproken tegen genderideologie en voor het gezin.
The New York Times citeerde uit een toespraak die hij in 2012 hield, waarin hij “praktijken bekritiseerde die hij ‘in strijd met het evangelie’ noemde, verwijzend naar de ‘homoseksuele levensstijl’ en ‘alternatieve gezinnen bestaande uit partners van hetzelfde geslacht en hun geadopteerde kinderen’.”
Hoewel hij niet bij een politieke partij is aangesloten, blijkt uit stemgegevens dat hij in 2012, 2014 en 2016 heeft gestemd in de voorverkiezingen van de Republikeinen.
Paus Leo XIV heeft ontmoeting juist omarmd als tegengif voor polarisatie en heeft al zijn steun uitgesproken voor de inspanningen van paus Franciscus om een meer “synodale” kerk te cultiveren.
“Ideologieën hebben meer macht gekregen dan de werkelijke ervaring van de mensheid, van het geloof, van de werkelijke waarden waarnaar we leven. Sommigen verstaan eenheid verkeerd als uniformiteit: ‘Je moet hetzelfde zijn als wij.’ Nee. Dat kan niet”, zei hij.
Maar hij maakte duidelijk dat hij er geen voorstander van is om de leer van de Kerk op te geven om tegengestelde stemmen binnen de Kerk tevreden te stellen.
“Diversiteit kan evenmin worden opgevat als een manier van leven zonder criteria of orde. Diegenen die dat wel doen, verliezen uit het oog dat vanaf de schepping van de wereld, de gave van de natuur, de gave van het menselijk leven, de gave van zoveel verschillende dingen die we daadwerkelijk beleven en vieren, niet in stand kan worden gehouden door onze eigen regels te bedenken en alleen dingen op onze manier te doen”, zei hij.
“Dit zijn ideologische standpunten”, benadrukte hij. “Wanneer een ideologie mijn leven gaat beheersen, kan ik niet langer in dialoog treden of een relatie aangaan met een ander, omdat ik al heb besloten hoe de dingen zullen zijn. Ik sta dan niet meer open voor ontmoetingen en transformatie kan daardoor niet plaatsvinden.”
In zijn woorden tot de gelovigen vanaf de loggia gaf paus Leo XIV duidelijk aan dat de nieuwe evangelisatie onder zijn pontificaat zou worden voortgezet.
“Dank aan mijn kardinaalbroeders die mij hebben gekozen om de opvolger van Petrus te zijn en samen met u als een verenigde Kerk te wandelen, samen op zoek naar vrede en gerechtigheid, samenwerkend als vrouwen en mannen, trouw aan Jezus Christus zonder vrees, Christus verkondigend, missionarissen zijnde, trouw aan het evangelie”, zei hij.
Solène Tadié
Solène Tadié – NCRegister Solène Tadié is de Europa-correspondent voor het National Catholic Register. Ze is Frans-Zwitserse en groeide op in Parijs. Nadat ze afstudeerde aan de Roma III Universiteit met een graad in journalistiek, begon ze met verslaggeving over Rome en het Vaticaan voor Aleteia. In 2015 trad ze in dienst bij L’Osservatore Romano, waar ze achtereenvolgens werkte voor de Franse sectie en de culturele pagina’s van het Italiaanse dagblad. Ze heeft ook samengewerkt met verschillende Franstalige katholieke media-organisaties. Solène heeft een bachelor in de filosofie van de Pauselijke Universiteit van Sint-Thomas van Aquino, en vertaalde onlangs in het Frans (voor Editions Salvator) Defending the Free Market: The Moral Case for a Free Economy van pater Robert Sirico van het Acton Institute. Solène is op twitter te volgen onder @Solena_Tad.
Bron: https://www.ncregister.com/news/from-chicago-to-chair-of-peter-the-journey-of-pope-leo-xiv
Jonathan Liedl, senior redacteur van The Register, en Edward Pentin, senior medewerker van The Register, hebben aan dit artikel meegewerkt.
Vertaling: EWTN Lage Landen (HR)
250518 | [XLS000] |
