COMMENTAAR: In tegenstelling tot een politicus die zich uitsluitend op deze wereld richt, is het de belangrijkste taak van een Paus om miljoenen zielen naar het hiernamaals te begeleiden.
Edward Pentin Commentaren; 30 april 2025 VATICAANSTAD — De kwaliteiten van een Paus gaan veel verder dan alleen maar een soort topman van de katholieke Kerk.
Hij moet onvermijdelijk op zijn minst een sterk geloof en nederigheid bezitten, bereid zijn zich te houden aan de leer van de Kerk en de apostolische traditie, en de oude titel van de Paus als servus servorum Dei, de dienaar van de dienaren van God, belichamen.
Maar hij moet ook andere uitzonderlijke kwaliteiten bezitten en idealiter grote heiligheid en uitmuntende deugdzaamheid aan de dag leggen — deugdzaamheid die, zoals ik in mijn boek The Next Pope uit 2020 schreef, het best kan worden begrepen aan de hand van het voorbeeld van de heilige Petrus in het Nieuwe Testament.
Nadat de verrezen Christus tot Petrus, die Hem had verloochend, gezegd had: “Weid mijn lammeren, hoed mijn schapen”, moet een Paus een liefde voor Christus tonen die zich uitstrekt tot elk lid van het mystieke lichaam van Christus – de “kudde” voor wie Christus de Goede Herder is.
In tegenstelling tot een politicus die zich uitsluitend op deze wereld richt, is het de belangrijkste taak van een Paus om miljoenen zielen naar de volgende wereld te leiden. Zijn naastenliefde moet hem daarom in staat stellen om de kudde te “hoeden” door middel van bestuur, hen te “weiden”, dus te “voeden”, door middel van de liturgie en hun als profeet de gezonde leer te onderwijzen – in wezen de drie munera (taken) van een bisschop: onderwijzen, besturen en heiligen.
De heilige Petrus gaat verder op deze thema’s in en spoort priesters aan:
“Weidt de kudden van God waarvan gij de herders zijt; hoedt haar zoals God het wil: van harte en niet uit dwang, met toewijding en niet uit winstbejag. Speelt niet de baas over hen die aan uw zorgen zijn toevertrouwd, maar toont u een voorbeeld voor de kudde. Dan zult ge, als de opperherder verschijnt, de nooit verwelkende krans van de heerlijkheid ontvangen.” (1 Petrus 5:2).
Bovendien moet een Paus, net als Petrus, die gekleed werd en geleid werd waar hij “niet heen wilde”, nederig en onderdanig blijven aan de goddelijke Voorzienigheid. En net als Petrus, de “rots” waarop de zichtbare Kerk is gegrondvest, moet zijn opvolger door genade sterk zijn in zowel karakter als geloof.
De Paus, die de “sleutels van het koninkrijk der hemelen” en de macht om “te binden en te ontbinden” heeft toevertrouwd gekregen, moet rechtvaardig oordelen en gerechtigheid met barmhartigheid temperen voor het heil van de zielen. Hij is ook geroepen om de gelovigen te bevestigen in de leer van de Kerk, de traditie hoog te houden en de orthodoxie te bewaken – verantwoordelijkheden die uiteindelijk de primaire missie van Petrus bepalen. Hij moet het geloofsgoed bewaken en daarmee de eenheid van de Kerk handhaven.
Een van de beste gidsen over Pauselijke kwaliteiten is afkomstig van de heilige Bernardus van Clairvaux in een instructie getiteld De consideratione. De gedachten van deze cisterciënzer monnik hebben door de eeuwen heen invloed gehad op Pausen, met name op Benedictus XIV (1740-1758), die ze beschouwde als de regel aan de hand waarvan de heiligheid van Pausen wordt gemeten. Benedictus vatte het ‘gouden advies’ van Sint Bernardus, dat een goede aanwijzing geeft voor wat men moet zoeken in kardinalen die als papabile worden beschouwd, als volgt samen:
- De Paus mag niet volledig in bezigheden opgaan, maar moet bedenken dat zijn belangrijkste taak is de Kerk op te bouwen, te bidden en het volk te onderwijzen.
- Boven alle andere deugden moet een Paus nederigheid cultiveren: “Naarmate je hoger staat dan anderen, moet je nederigheid (Redactie: in nederigheid weten) des te groter zijn.”
- De ijver van een Paus moet gericht zijn op zijn persoonlijke heiligheid, en niet op wereldse eer.
- Een Paus moet vrienden hebben die bekend staan om hun goedheid.
- Omdat machtsstructuren gemakkelijker goede mensen aantrekken dan mensen goed maken, moet de Paus ernaar streven om mensen te bevorderen die hun deugdzaamheid al hebben bewezen.
- In de omgang met goddelozen moet de Paus zich tegen hen keren: “Laat hem vrezen voor de geest van uw toorn, die geen ontzag heeft voor de mens. Laat hem vrezen voor uw gebeden, die uw vermaningen heeft veracht.”
Benedictus XIV noemde nog een zevende kenmerk, dat door het Concilie van Trente werd onderstreept: een Paus moet kardinalen kiezen uit de meest vooraanstaande mannen in leer en deugdzaamheid, die goede en bekwame herders zijn.
Volgens de oude eed die Pausen aflegden bij hun aantreden als bisschop van Rome, moeten zij ook ijveren voor de verspreiding van het katholieke geloof, voor de bevordering en herstel van de kerkelijke discipline en voor de verdediging van de rechten van de Heilige Stoel.
De 16e-eeuwse jezuïet en kerkleraar Heilige Robertus Bellarminus onderstreepte het belang van een Paus die in staat is om goede bisschoppen te benoemen, ervoor zorgt dat zij hun taken vervullen en hen indien nodig daartoe dwingt. Bovendien was de heilige Robertus zich terdege bewust van wat nodig was om een goed en heilig Paus te zijn, en betreurde hij voor een conclaaf in 1605 dat hij geen enkele kandidaat kon bedenken die geschikt was om bisschop van Rome te worden.
“We hebben veel gebed nodig”, schreef hij, ”want ik zie niemand in het Heilig College [van kardinalen] die over de [noodzakelijke] kwaliteiten beschikt. En wat nog erger is, niemand is op zoek naar zo iemand. Ik krijg de indruk dat we voor de plaatsvervanger van Christus niet op zoek zijn naar iemand die de wil van God kent, dat wil zeggen, die goed thuis is in de Heilige Schrift, maar alleen naar iemand die de wil van Justinianus [de wetgever] en andere soortgelijke auteurs kent. We zijn op zoek naar een goede wereldlijke vorst, niet naar een heilige bisschop die zich werkelijk inzet voor het welzijn van de zielen.”
Uiteindelijk kozen de kardinalen de 52-jarige kardinaal Camillo Borghese, die de naam Paulus V aannam. Zijn pontificaat werd gekenmerkt door conflicten zoals de Dertigjarige Oorlog, het geschil met Galileo Galilei en nepotisme, maar hij leverde een belangrijke bijdrage aan het architecturale landschap van Rome voordat hij op 70-jarige leeftijd stierf.
Er wordt vaak gevraagd in hoeverre de Heilige Geest ingrijpt in een conclaaf. Kardinaal Joseph Ratzinger legde uit dat de Derde Persoon van de Heilige Drie-eenheid “niet exact de leiding neemt, maar eerder als een goede opvoeder ons veel ruimte en vrijheid laat, zonder ons volledig in de steek te laten.
“De rol van de Geest moet dus in een veel ruimere zin worden opgevat, niet dat hij dicteert op wie men moet stemmen. Waarschijnlijk is de enige zekerheid die hij biedt, dat de zaak niet volledig geruïneerd kan worden.” Hij voegde eraan toe: ”Er zijn te veel tegenstrijdige voorbeelden van Pausen die de Heilige Geest duidelijk niet zou hebben gekozen!”
Veel andere factoren zullen ook bepalen wie de kardinalen uiteindelijk kiezen, zoals leeftijd, geografische locatie, theologische voorkeur, ervaring en persoonlijke gezondheid. Maar wat persoonlijke kwaliteiten betreft, zijn dit de factoren die, althans historisch gezien, als leidraad hebben gediend voor de keuzes van de kardinalen.
Edward Pentin Edward Pentin is Senior Contributor van het Register en Vatican Analyst van EWTN News. Hij begon zijn verslaggeving over de Paus en het Vaticaan bij Vatican Radio voordat hij Rome-correspondent werd voor EWTN’s National Catholic Register. Hij heeft ook verslag gedaan over de Heilige Stoel en de Katholieke Kerk voor een aantal andere publicaties waaronder Newsweek, Newsmax, Zenit, The Catholic Herald, en The Holy Land Review, een Franciscaanse publicatie gespecialiseerd in de Kerk en het Midden-Oosten. Edward is de auteur van The Next Pope: The Leading Cardinal Candidates (Sophia Institute Press, 2020) en The Rigging of a Vatican Synod? An Investigation into Alleged Manipulation at the Extraordinary Synod on the Family (Ignatius Press, 2015). Volg hem op Twitter @edwardpentin.
Bron: Conclave Countdown: Qualities to Look for in the Next Pope| National Catholic Register
Vertaling: EWTN Lage Landen (HR)
Wilt u meer lezen of zien van de vermaarde katholieke Journalist ‘Edward Pentin‘ ? Klik dan hier.
Als u meer wilt weten over het gebed voor de zachtmoedigheid en wat H.Bernardus van Clairvaux daarover meende te weten? Klik dan hier
250501| [XLS000] |
